Είναι ένα πρόβλημα που ταλαιπωρεί αρκετούς, κυρίως τις γυναίκες και τους ηλικιωμένους.
Συχνά ένα άτομο θεωρεί ότι πάσχει από δυσκοιλιότητα εάν δεν ενεργείται για μια ή δύο ημέρες. Αυτό όμως μπορεί και να είναι φυσιολογικό. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν πάσχουν από δυσκοιλιότητα και ενεργούνται τρεις φορές την εβδομάδα.
Γενικά υπάρχουν κάποια αποδεκτά χαρακτηριστικά(παρακάτω αναφέρουμε τα ακριβή κριτήρια) που χαρακτηρίζουν τη δυσκοιλιότητα, όπως λιγότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα , ιδιαίτερη προσπάθεια κατά την κένωση, σκληρά και άμορφα κόπρανα.
Ο καθένας μπορεί να εμφανίσει δυσκοιλιότητα και μάλιστα σύμφωνα με τη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα που έγινε τον Ιούνιο 2006 από το ΕΛ.Ι.ΓΑΣΤ, 1 στους 5 θα έρθει κάποια στιγμή, στη ζωή του, αντιμέτωπος με το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας.
Υπάρχει αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης δυσκοιλιότητας όταν υπάρχει κάποια αλλαγή στον τρόπο ζωής, όπως ταξίδια, διακοπές ή αλλαγή εργασίας. Μπορεί επίσης να συμβεί με τη χορήγηση φαρμάκων, π.χ. ορισμένων αντιόξινων, αντιυπερτασικών, αντικαταθλιπτικών κ.λπ. Συνυπάρχει με κάποιες ασθένειες, όπως νευρολογικές παθήσεις ή με παθήσεις που απαιτούν σχετικά μακροχρόνια παραμονή στο κρεβάτι.
Οι γυναίκες έχουν συχνά προβλήματα δυσκοιλιότητας στην περίοδο της κύησης και της εμμηνόπαυσης.
Ο ορισμός της δυσκοιλιότητας σχετίζεται με:
τη συχνότητα κένωσης του εντέρου
τη δυσχέρεια κατά την κένωση
το βάρος και τη σύσταση των κοπράνων
Ωστόσο, το κύριο στοιχείο για να χαρακτηριστεί ότι πάσχει κάποιος από δυσκοιλιότητα είναι να έχει λιγότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα. Επιπλέον, με βάση τα κριτήρια της Ρώμηςπου έχουν οριστεί από την επιστημονική κοινότητα, ο πάσχον θα πρέπει να εμφανίζει τουλάχιστον 2 από τα παρακάτω συμπτώματα, τουλάχιστον για 3 μήνες στο ¼ των κενώσεων και η εμφάνισή τους να εντοπίζεται 6 μήνες πριν την τελική διάγνωση:
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑΣ
- Επίπονη αφόδευση
- Σκληρά κόπρανα
- Αίσθημα μη πλήρους κένωσης
- Αίσθημα απόφραξης του ορθοπρωκτικού σωλήνα
- Ανάγκη μηχανικής υποβοήθησης της κένωσης
- Απουσία μαλακών κοπράνων
- Απουσία επαρκών κριτηρίων για διάγνωση Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου
Μπορεί να είναι είτε χρόνια είτε περιστασιακή
- Η περιστασιακή δυσκοιλιότητα είναι προσωρινή, συμβαίνει ξαφνικά και συνήθως είναι αντίδραση του οργανισμού σε μια συγκεκριμένη αιτία. Ο οργανισμός, συχνά, επιστρέφει στη φυσιολογική του λειτουργία σε μερικές ημέρες. Σε αντίθετη περίπτωση, λαμβάνεται κάποια φαρμακευτική αγωγή για να υποστηρίξει την επαναφορά του φυσιολογικού ρυθμού του εντέρου.
- Η χρόνια δυσκοιλιότητα είναι ένα επίμονο ή επαναλαμβανόμενο πρόβλημα. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να λαμβάνεται η ιατρική συμβουλή για την καλύτερη θεραπεία.
Ποια τα αίτια;
Η δυσκοιλιότητα είναι συνέπεια της δυσλειτουργίας του πεπτικού συστήματος σχετικά με την κένωση του εντέρου.
Η γαστρεντερική οδός του ανθρώπου, έχει μήκος 7 μέτρα, από το στόμα μέχρι τον πρωκτό. Αυτά τα 7 μέτρα είναι στριμωγμένα στον περιορισμένο χώρο της κοιλιακής χώρας, όπου έχει ύψος περίπου 60 εκατοστά.
Η προώθηση του γαστρικού περιεχομένου αρχίζει αμέσως μετά από τη λήψη γεύματος.
Το χρονικό όμως διάστημα της πλήρους κένωσης του στομάχου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, από τους οποίους οι κυριότεροι είναι:
- η ποσότητα και η σύσταση της τροφής,
- ο χρόνος που μεσολάβησε από τη λήψη προηγούμενου γεύματος,
- καθώς και η ψυχική κατάσταση του ατόμου
Όταν η πρόσληψη τροφής είναι μέτρια σε ποσότητα, η κένωση του στομάχου γίνεται μέσα σε 3-4 ώρες. Όταν όμως η τροφή περιέχει μεγάλη ποσότητα λίπους, η κένωση μπορεί να παραταθεί μέχρι 6 ή 8 ώρες.
Η δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλεται σε πολλά και διαφορετικά αίτια χωρίς να είναι απόλυτα σαφείς οι αιτίες που την προκαλούν. Οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες είναι:
- οι μεταβολές στη διατροφή,
- οι αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες,
- η απροθυμία για αφόδευση,
- η έλλειψη κατάλληλων συνθηκών υγιεινής,
- η έλλειψη χρόνου,
- η λήψη φαρμάκων που μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα ως παρενέργεια,
- νευρικές αντιδράσεις του οργανισμού που επηρεάζουν τους μύες του εντέρου,
- κάποια νευρολογικά νοσήματα,
- το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (σπαστική κολίτιδα) και άλλες παθήσεις του παχέος εντέρου,
- οι διαταραχές συμπεριφοράς ή άλλα ψυχολογικά προβλήματα και βαθύτερες ψυχοσωματικές διαταραχές που επηρεάζουν την πέψη και την απορρόφηση νερού στο παχύ έντερο με συνέπεια τη δυσκοιλιότητα
Πώς αντιμετωπίζεται;
Φαρμακευτικά;
Παρότι στην αγορά διατίθεται ένας μεγάλος αριθμός υπακτικών, προς το παρόν δεν υπάρχει επαρκής εμπειρία όσον αφορά την συγκριτική μελέτη της αποτελεσματικότητάς τους.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας, ανάλογα με τον τρόπο δράσης τους, διακρίνονται κυρίως στα αυξάνοντα τον όγκο των κοπράνων, τα μαλακτικά, τα διεγείροντα την εντερική κινητικότητα και τα αλατούχα και ωσμωτικώς δρώντα.
Διατροφικά;
Η ισορροπημένη διατροφή, η τακτική άσκηση και η μείωση του στρες μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας.
Διατροφή πλούσια σε διαιτητικές ίνες (δείτε εδώ πληροφορίεςhttp://www.nutrinews.gr/?p=1466), μπορεί να είναι η καλύτερη αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Οι διαιτητικές ίνες έχουν την δυνατότητά να απορροφούν μεγάλες ποσότητες νερού, έτσι βοηθούν ώστε το περιεχόμενο του εντέρου να είναι μαλακό και να ωθείται προς τα έξω με μεγαλύτερη ευκολία. Πάραυτα, είναι απαραίτητο να καταναλώνεταιεπαρκής ποσότητα υγρών. Στην αντίθετη περίπτωση, η αυξημένη ποσότητα διαιτητικών ινών έχει ακριβώς τα αντίθετα αποτέλεσματα: τα κόπρανα γίνονται σκληρά.
Η σωματική άσκηση επίσης, μειώνει το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας, γιατί διευκολύνει την κινητικότητα του εντέρου. Μέτριου βαθμού άσκηση μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Συμπερασματικά
Εαν οι εκκενώσεις σας δεν είναι συχνές δεν είναι απαραίτητο οτι πάσχετε από δυσκοιλιότητα. Βοηθείστε την λειτουργία του εντέρου σας και ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα με αυξημένη κατανάλωση διαιτητικών ινών, αυξημένη πόση υγρών και αύξηση της άσκησης. Τέλος, χαλαρώστε και δώστε χρόνο στο έντερό σας να δράσει.
Χαρά Σκουλαρίκη
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
www.nutrinews.gr
