Ίσως έχετε ακούσει να αναφέρεται ότι η HDL είναι η «καλή» χοληστερόλη. Ίσως όμως δεν γνωρίζετε για ποιο λόγο αναφέρονται σαν «καλή χοληστερόλη». Γιατί δηλαδή, κάποιο είδος χοληστερόλης κάνει καλό στην καρδιά και κάποιο άλλο είδος (δηλαδή η LDL) είναι βλαβερή;

Λίγα λόγια σχετικά με την LDL χοληστερόλη:

Η χοληστερόλη «ταξιδεύει» μέσα στο αίμα, ενωμένη με πρωτεΐνες. Αυτά τα συμπλέγματα ονομάζονται λιποπρωτεΐνες. Η λιποπρωτεΐνη που προκαλεί τη μεγαλύτερη βλάβη, είναι αυτή που περιέχει την χοληστερόλη LDL. Εάν ο οργανισμός σας παράγει περισσότερη LDL απ’ ότι μπορούν να απορροφήσουν τα κύτταρα, τότε αυτή επικάθεται στα τοιχώματα των αρτηριών, σχηματίζοντας την αρτηριοσκληρυντική πλάκα.

Ο κύριος στόχος της θεραπείας για την μείωση της χοληστερόλης, είναι η μείωση της LDL χοληστερόλης. Υπάρχει μία κατηγορία ειδικών ισχυρών φαρμάκων, που ονομάζονται στατίνες, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν σε αυτή την μείωση. Μελέτες έχουν δείξει, ότι η λήψη μίας στατίνης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου και θανάτου λόγω αυτής της αιτίας, μέχρι 30% έως 40%.

Και λίγα για την HDL

Υπάρχουν όμως και άλλα στοιχεία που αφορούν την σχέση και χοληστερόλης και καρδιακού κινδύνου. Και εδώ εμφανίζεται ο ρόλος της λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας (HDL), ή όπως αποκαλείται, της «καλής» χοληστερόλης. Η HDL, έχει την ικανότητα να αφαιρεί την LDL από τα τοιχώματα των αρτηριών και να την μεταφέρει πίσω στο ήπαρ, για περαιτέρω επεξεργασία ή αποβολή από τον οργανισμό. Η HDL, βοηθά επίσης στο να μειώνεται η φλεγμονή και να προστατεύει τα κύτταρα που καλύπτουν την εσωτερική επιφάνεια των αρτηριών (ενδοθήλιο).   

Η HDL δρα επίσης ως:

1. Αντιοξειδωτικό: Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα αντιοξειδωτικά μπορούν να προστατέψουν από την εμφάνιση της στεφανιαίας νόσου, εμποδίζοντας την LDL χοληστερόλη να αντιδράσει χημικά με το οξυγόνο, πράγμα που οδηγεί σε βαθμιαία πάχυνση και σκλήρυνση των τοιχωμάτων των αρτηριών.

2. Αντιφλεγμονώδες: Αν και η φλεγμονή αποτελεί έναν από τους απαραίτητους μηχανισμούς άμυνας του σώματος, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα επίσης. Στη καρδιά, η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει αρτηριοσκλήρυνση, να διατηρήσει τη βραδεία εξέλιξη της διαδικασίας και να επηρεάσει τον σχηματισμό θρόμβων που φράσσουν τις αρτηρίες, που αποτελεί την κύρια αιτία των καρδιακών προσβολών και πολλών εγκεφαλικών επεισοδίων.

3. Αντιθρομβωτικό: Θρόμβωση, είναι ο σχηματισμός πηγμάτων (θρόμβων). Αποτροπή σχηματισμού τέτοιων θρόμβων μέσα στις αρτηρίες, μπορεί να εμποδίσει καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια.




















Άτομα με χαμηλό επίπεδο HDL, είναι πιθανότερο να εμφανίσουν καρδιακές προσβολές και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Υψηλά επίπεδα HDL, φαίνεται ότι αποτελούν προστατευτικό παράγοντα. Από μία μεγάλη, διάσημη μελέτη (Framingham Heart Study), φάνηκε ότι, τα χαμηλά επίπεδα της HDL, αποτελούν ισχυρότερο παράγοντα κινδύνου από τα υψηλά επίπεδα LDL για την εμφάνιση καρδιακής νόσου. Επίσης, από άλλες μελέτες έχει αποδειχθεί, ότι υψηλά επίπεδα HDL, σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, μεγαλύτερο προσδόκιμο μακροβιότητας και καλύτερη διανοητική κατάσταση κατά το γήρας.

Ευτυχώς σήμερα υπάρχουν πράγματα που μπορεί κανείς να κάνει ώστε να αυξήσει την HDL, νόσο με φάρμακα όσο και με μεταβολή του τρόπου ζωής.

Γιατί το σωματικό βάρος παίζει ρόλο για την αξιολόγηση του διαβητικού κινδύνου;

Ο κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη ακολουθεί ένα συγκεκριμένο πρότυπο. Όσο υψηλότερο επίπεδο σακχάρου υπάρχει στο αίμα, τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα υπάρχει να εμφανίσετε αργότερα διαβήτη.

Εάν η γλυκόζη στο αίμα σας κατά τη νηστεία είναι μεταξύ 100mg/dl και 126mg/dl, ευρίσκεσθε σε μια κατάσταση που ονομάζεται προδιαβητική (όταν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα σας κατά τη νηστεία, ευρίσκεται στο 126mg/dl η περισσότερο, αυτό ορίζεται ως διαβήτης). Υπολογίζεται ότι, μόνο στην Αμερική, 50 εκατομμύρια άτομα ευρίσκονται σε προδιαβητική κατάσταση και συνεπώς, είναι πολύ πιθανότερο να εμφανίσουν διαβήτη. Οι προδιαβητικοί, έχουν την τάση να είναι υπέρβαροι, όπως και οι διαβητικοί, να εμφανίζουν υψηλή αρτηριακή πίεση και ανωμαλίες στα λιπίδια του αίματος καθώς επίσης και υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.

Το λίπος είναι κάτι περισσότερο από απλά ένας χώρος εναποθήκευσης για επιπλέον διατροφικές ουσίες. Το λίπος ή όπως ονομάζεται επιστημονικά, ο λιπώδης ιστός, λειτουργεί επίσης και σαν ενδοκρινής αδένας, που παράγει ορμόνες που επηρεάζουν την όρεξη και την δράση της ινσουλίνης.



Μέχρι τώρα, η επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι τα κύτταρα του λίπους παράγουν τις ορμόνεςλεπτίνη, ρεζιστίνη και αδιπονεκτίνη. Η λεπτίνη, απελευθερώνεται κανονικά μετά από ένα γεύμα και αμβλύνει την όρεξη. Η ρεζιστίνη και η αδιπονεκτίνη, επηρεάζουν αμφότερες την ανταπόκριση των κυττάρων στην ινσουλίνη (μεγάλη ποσότητα ρεζιστίνης μπορεί να προκαλέσει αντίσταση στην ινσουλίνη, ενώ πολύ μικρή ποσότητα αδιπονεκτίνης μπορεί να προκαλέσει το ίδιο). Αν και το σύστημα ρύθμισης της όρεξης είναι περίπλοκο και οι επιστήμονες ευρίσκονται ακόμη στο στάδιο αποκρυπτογράφησης των ρόλων που παίζουν αυτές οι ορμόνες, καθίσταται φανερό ότι το υπερβολικό λίπος του σώματος διαταράσσει την φυσιολογική ισορροπία και λειτουργία αυτών των ορμονών, συμβάλλοντας έτσι στην δημιουργία αντίστασης προς την ινσουλίνη και δημιουργώντας τις βάσεις για την εμφάνιση του διαβήτη.

Έχει σημασία και ο εντοπισμός του λίπους:

Ο κίνδυνος των επιπλέον κιλών, είναι ιδιαίτερα μεγάλος όταν το επιπλέον βάρος είναι κατανεμημένο γύρω από την κοιλιά -συχνά αυτό αναφέρεται και σαν σχήμα «μήλου»- σε αντίθεση προς το σχήμα «αχλαδιού», που αφορά την εναπόθεση λίπους γύρω από τους γοφούς. Υπερβολικό βάρος γύρω από τη μέση, δημιουργεί κινδύνους για μια κατάσταση που ονομάζεται μεταβολικό σύνδρομο.

Το λίπος μπορεί να συσσωρευτεί τόσο κάτω από το δέρμα (το οποίο είναι γνωστό με το όνομα υποδόριο λίπος) όσο και γύρω από τα κοιλιακά όργανα ή σπλάγχνα (οπότε ονομάζεται σπλαγχνικό λίπος). Μία μεγάλη κοιλιά, υποδηλώνει την παρουσία αυτού του επικίνδυνου κοιλιακού λίπους, το οποίο παράγει ορμόνες, οι οποίες ονομάζονται κυτοκίνες, που συμβάλλουν στην δημιουργία αντίστασης στην ινσουλίνη. Για παράδειγμα, παχύσαρκα πειραματόζωα και με αντίσταση στην ινσουλίνη, εμφανίζουν υψηλά επίπεδα μιας κυτοκίνης, η οποία είναι γνωστή με το όνομα TNF-άλφα. Μερικοί ερευνητές πιστεύουν, ότι αυτή η ορμόνη μπορεί να διαδραματίζει επίσης κάποιο ρόλο σε άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη.




















Άλλες έρευνες υποδηλώνουν, ότι το σπλαγχνικό λίπος, μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα γλυκοκορτικοειδών, τα οποία είναι στεροειδείς ορμόνες που συμβάλλουν στην παχυσαρκία και την αντίσταση στην ινσουλίνη. Επιπλέον, τα λιπαρά οξέα (τα οποία είναι τα προϊόντα διάσπασης του λίπους), παίζουν ένα άμεσο ρόλο στην αντίσταση προς την ινσουλίνη όταν διασπείρονται στους μύες, καθιστώντας τους μύες ανθεκτικότερους έναντι της δράσης της ινσουλίνης. Αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα, καθίσταται όλο και περισσότερο εμφανές, ότι το λίπος-ιδιαίτερα το κοιλιακό λίπος-επηρεάζει δυσμενώς την δράση της ινσουλίνης και συμβάλλει στην ανάπτυξη του διαβήτη.

Τι είναι το μεταβολικό σύνδρομο;

Περισσότερο από 50 εκατομμύρια Αμερικανοί εμφανίζουν μεταβολικό σύνδρομο, έναν όρο που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μία πλειάδα παραγόντων κινδύνου για την εμφάνιση καρδιακής νόσου και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.

Ο διαβήτης (ή ο προ-διαβήτης), η υψηλή χοληστερόλη, η υπέρταση και η παχυσαρκία (ιδιαίτερα, η κοιλιακή παχυσαρκία), αποτελούν όλα μέρος του συνδρόμου, για το οποίο η διάγνωση τίθεται, όταν εμφανίζει κάποιος τρία ή περισσότερα από τα ακόλουθα στοιχεία:

•    Μεγάλη περιφέρεια μέσης (μεγαλύτερη από 40 ίντσες, περίπου 100 εκατοστά στους άνδρες, ή 35 ίντσες, περίπου 85 εκατοστά στις γυναίκες).
•    Αρτηριακή πίεση 130/85 χιλ. στήλη υδραργύρου ή υψηλότερη.
•    HDL (καλή) χοληστερόλη λιγότερη από 40 mg/dl στους άνδρες και λιγότερη από 50 mg/dl στις γυναίκες.
•    Τριγλυκερίδια σε επίπεδο 150 mg/dl ή υψηλότερο.
•    Γλυκόζη αίματος νηστείας σε επίπεδο 1,10 gr/dl ή υψηλότερο.

Μερικοί ειδικοί πιστεύουν ότι οι αντίσταση στην ινσουλίνη θα μπορούσε να είναι το βασικό κοινό πρόβλημα στο μεταβολικός σύνδρομο. Επιπλέον, εάν έχετε διαβήτη, ο κίνδυνος για τα μάτια σας, τα νεφρά σας και το νευρικό σας σύστημα (τα νεύρα) αυξάνεται δραματικά, μαζί με τον κίνδυνο για αγγειακή νόσο που θα προσβάλει την καρδιά, τον εγκέφαλο καθώς και τα άνω και κάτω άκρα.




ygeiaonline.gr