Ολοένα και περισσότεροι 40άρηδες και 50άρηδες υποβάλλονται σε εγχειρήσεις αντικατάστασης ισχίου ή γόνατος, εξαιτίας της υπερβολικής γυμναστικής.

Αν και η παχυσαρκία και η ηλικία παραμένουν οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για τις συγκεκριμένες αρθροπλαστικές, η υπερβολική προπόνηση που φθάνει τις 8 ή και τις 10 ώρες την εβδομάδα είναι αυτή που τροφοδοτεί την πρόωρη φθορά των αρθρώσεων στους νέους. Αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο είναι όσοι ασχολούνται με το τρίαθλο, όσοι συμμετέχουν σε αθλήματα αντοχής και όσοι παίζουν ποδόσφαιρο 5x5.

Για τους περισσότερους από αυτούς, η συνεχής χρήση των αρθρώσεων και το ιστορικό τραυματισμών κατά τη διάρκεια της άσκησης οδηγούν στην οστεοαρθρίτιδα, κατά την οποία φθείρεται ο χόνδρος που επιστρώνει τις άκρες των οστών, τα οστά τρίβονται μεταξύ τους και ανοίγει ο δρόμος για την αρθροπλαστική.

Οπως αναφέρει η εφημερίδα «Τάιμς» του Λονδίνου, το πρόβλημα αυτό αποτελεί αντικείμενο μελέτης του νέου Κέντρου για την Αθληση, τη Γυμναστική και την Οστεοαρθρίτιδα (Centre for Sports, Exercise & Osteoarthritis) που ίδρυσε ο βρετανικός οργανισμός Arthritis Research UK. 



Το κέντρο είναι το πρώτο του είδους στην Ευρώπη και το στελεχώνουν ειδικοί στην αθλητιατρική και στην οστεοαρθρίτιδα από πολλά πανεπιστήμια της Βρετανίας, όπως του Νότιγχαμ και της Οξφόρδης.

«Η επίπτωση της οστεοαρθρίτιδας αυξάνεται διαρκώς», λέει ο καθηγητής Μαρκ Μπατ, διευθυντής του νέου κέντρου. «Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχει γενετική προδιάθεση στην ανάπτυξή της ή χαλαρούς συνδέσμους που την ευνοούν». Η ανεπάρκεια βιταμίνης D αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου, ενώ οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς σε αυτήν.

Ωστόσο, οι αθλητικές κακώσεις και η υπέρχρηση των αρθρώσεων από τους ερασιτέχνες και επαγγελματίες ασκουμένους αποτελούν καθοριστικό παράγοντα στην τάση για πρόωρη εμφάνισή της. 



«Ξέρουμε λ.χ. ότι οι οξείς τραυματισμοί στο σκι ή στο ράγκμπι προδιαθέτουν για οστεοαρθρίτιδα. Το ίδιο και τα χρόνια άλματα και οι περιστροφές που απαιτούν αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο και το χόκεϊ», λέει ο δρ Μπατ. «Είναι όμως ένα πολύπλοκο θέμα και η έκβαση δεν είναι για όλους η ίδια – και θέλουμε να μάθουμε γιατί».

Μελέτη που δημοσιεύθηκε προ διετίας στην επιθεώρηση «Arthritis & Rheumatism» έδειξε ότι 9% των ποδοσφαιριστών εκδηλώνουν οστεοαρθρίτιδα εξαιτίας τραυματισμών και υπέρχρησης των αρθρώσεών τους, ενώ συνολικά 80% των ποδοσφαιριστών εκδηλώνουν πόνο στο ισχίο ή στη βουβωνική χώρα κάποια στιγμή στη σταδιοδρομία τους. 



Οι ανήλικοι ποδοσφαιριστές είναι επιρρεπείς σε μία διαταραχή που ονομάζεται σύνδρομο μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης ή σύνδρομο πρόσκρουσης ισχίου (FAI), σύμφωνα με τη δρα Μαρία Στόουκς, καθηγήτρια Νευρομυοσκελετικής Αποκατάστασης στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον και ερευνήτρια στο νέο κέντρο, η οποία πραγματοποιεί μελέτες με παίκτες ηλικίας από 9 ετών και άνω, προσπαθώντας να βρει ποιες είναι οι καλύτερες ασκήσεις για τις αρθρώσεις.
 


Η αιτία αυτού του συνδρόμου δεν είναι γνωστή, αλλά πιστεύεται ότι παίζει ρόλο η υπερβολική προπόνηση σε ηλικίες στις οποίες τα οστά ακόμα αναπτύσσονται. Αν το σύνδρομο δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως «θεωρείται πρόδρομη κατάσταση της οστεοαρθρίτιδας», τονίζει. 



Τι να κάνετε

Τι μπορούν να κάνουν όσοι ανησυχούν για τις αρθρώσεις τους; Νέα ευρήματα δείχνουν ότι υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να προστατευθούν. Ο δρ Τζέιμς Μπίλζον, αθλητικός φυσιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπαθ, λέει ότι ρόλο μπορεί να παίξει η διατροφή – πιθανώς η επαρκής πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων και βιταμίνης D.

Οσον αφορά την καθημερινή γυμναστική, οι ασκήσεις δίχως βάρη, όπως η ποδηλασία και η κολύμβηση, φαίνεται να είναι πιο φιλικές προς τις αρθρώσεις.
 
Το ίδιο ισχύει και για το τρέξιμο: μελέτη του Πανεπιστημίου Στάνφορντ έδειξε ότι οι ενήλικοι που τρέχουν συστηματικά έχουν κατά 25% λιγότερη οστεοαρθρίτιδα και μυοσκελετικό πόνο όταν μεγαλώσουν και ο καθηγητής Μπατ λέει ότι αυτό πιθανώς οφείλεται στο ότι «το τρέξιμο προς μία κατεύθυνση, δίχως περιστροφές, δεν καταπονεί ιδιαίτερα τις αρθρώσεις».

Το κλειδί, επισημαίνει, είναι να γυμνάζεται κάποιος συστηματικά, δίχως υπερβολές, και όταν φθάνει στο σημείο να πρέπει να ξεκουραστεί να το κάνει. 

Ο καθηγητής Μπατ συνιστά επίσης να προσαρμόζει κάποιος τις προσδοκίες του και την προπόνησή του στα μηνύματα του σώματός του, δίχως όμως να σταματά την άσκηση, διότι τα οφέλη της υπερκαλύπτουν τον κίνδυνο εκδήλωσης κάποιου τραυματισμού που τελικά θα εξελιχθεί σε οστεοαρθρίτιδα.

Αριθμοί

13,1% ενηλίκων στην Ελλάδα έχουν οστεοαρθρίτιδα

75% των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών έχουν οστεοαρθρίτιδα

28% ιατρικών επισκέψεων γίνονται για οστεοαρθρίτιδα

Πάνω από 20.000 αρθροπλαστικές διενεργούνται ετησίως στην Ελλάδα

14.000 αρθροπλαστικές ισχίου διενεργούνται ετησίως στην Ελλάδα

Υλικά κατασκευής

Οι τεχνητές αρθρώσεις συνήθως αποτελούνται από μέταλλα (λ.χ. τιτάνιο, χρώμιο κ.τ.λ.) και κεραμικά ή πλαστικά υλικά

Η αρθροπλαστική με μια ματιά

Στις υγιείς αρθρώσεις, οι άκρες των οστών καλύπτονται από λείο χόνδρο, ενώ γύρω τους υπάρχει μία κοιλότητα (αρθρική κοιλότητα) που περιέχει λιπαντικό υγρό, το οποίο επιτρέπει την κίνηση των οστών δίχως τριβές.

Όταν ο αρθρικός χόνδρος φθαρεί, τα οστά τρίβονται μεταξύ τους με συνέπεια να διαβρώνονται. Έτσι, αναπτύσσεται δυσκαμψία της αρθρώσεως και πόνος.

Ισχίο

Οι συνηθέστερες ηλικίες αντικατάστασης του ισχίου είναι άνω των 60 ετών. Οι νεώτεροι ασθενείς τείνουν να καταπονούν περισσότερο τις νέες αρθρώσεις και έτσι είναι πολύ πιθανό να χρειαστούν νέα αρθροπλαστική στο μέλλον.

Η μέση διάρκεια της τεχνητής αρθρώσεως του ισχίου είναι 15-20 χρόνια.

Γόνατο

Η συνεχής βελτίωση των χειρουργικών τεχνικών επιτρέπουν στους περισσότερους ασθενείς να πάρουν εξιτήριο από το νοσοκομείο μέσα σε 7-10 ημέρες και να αναρρώνουν πλήρως μέσα σε 2-3 μήνες.

Η μέση διάρκεια της τεχνητής αρθρώσεως του γόνατος είναι 10-15 χρόνια.

Συμβουλές προστασίας των αρθρώσεων

* Χάστε τα περιττά σας κιλά

* Να προθερμαίνεστε πάντοτε πριν αρχίσετε την γυμναστική

* Να κάνετε διατάσεις πριν από τις ασκήσεις με βάρη (για δύναμη)

* Να κάνετε εναλλαγές ασκήσεων

* Μην γυμνάζεστε υπερβολικά πολύ

* Να μην μένετε πολλή ώρα ακίνητοι στην ίδια θέση (όρθια ή καθιστή)

* Να μην φοράτε στενά παπούτσια

* Να αποφεύγετε τα ψηλά τακούνια

ΠΗΓΕΣ: ΟΟΣΑ, Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Παθήσεων, Αμερικανική Ακαδημία Ορθοπεδικών Χειρουργών (AAOS), Cleveland Clinic, Εθνικά Ιδρύματα Υγείας (ΗΠΑ)




tanea.gr