Μερικά κλινικά συμπτώματα σιδηροπενικής αναιμίας είναι η λεία γλώσσα, η γλωσσίτιδα, η γωνιακή χειλίτιδα, η δυσφαγία και η κοιλονυχία. Μερικοί από τους συχνότερα χρησιμοποιούμενους αιματολογικούς και βιοχημικούς δείκτες για την εκτίμηση της σιδηροπενικής αναιμίας θα αναλυθούν παρακάτω.
Ο κύριος ρόλος της αιμοσφαιρίνης είναι η μεταφορά του οξυγόνου από τους πνεύμονες στους ιστούς και τους διοξειδίου του άνθρακα από τους ιστούς στους πνεύμονες. Οι φυσιολογικές τιμές της εξαρτώνται από την ηλικία και το φύλο. Τιμές κάτω από 12 g/dL για τις γυναίκες και κάτω από το 13gr/dL για τους άντρες αποτελούν ένδειξη αναιμίας. Συνήθως η ελάττωση της αιμοσφαιρίνης συνυπάρχει με ελάττωση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων και του αιματοκρίτη. Με την βοήθεια της αιμοσφαιρίνης μπορεί να καθοριστεί η ύπαρξη αναιμίας, η βαρύτητάς της και η ανταπόκριση στην θεραπεία.
Φυσιολογικές Τιμές
- Άντρες: 14-17,5g/dL
- Γυναίκες: 12-16gr/dL
Συγχητικοί παράγοντες
- Τα άτομα που ζουν σε υψηλό υψόμετρο έχουν ψηλές τιμές
- Μεγάλη πρόσληψη υγρών μπορεί να προκαλέσει μείωση της αιμοσφαιρίνης
- Προσοχή με φάρμακα που μπορούν αν προκαλέσουν αύξηση της αιμοσφαιρίνης (πχ γενταμυκίνη και μεθυλντόπια) ή μείωση
- Στην κύηση η τιμές της αιμοσφαιρίνης είναι πιο χαμηλές, ενώ τα βρέφη έχουν ψηλότερες τιμές
- Αυξημένες τιμές σε αφυδάτωση
Αιματοκρίτης
Ο αιματοκρίτης καθορίζει την μάζα των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Εκφράζεται ως εκατοστιαία αναλογία ερυθρών σε πλήρους όγκο αίματος. Καθορίζει αναιμία ή πολυκυτταραιμία
Φυσιολογικές Τιμές:
- Άντρες: 42-52%
- Γυναίκες: 36-48%
Μειωμένες Τιμές
Οι μειωμένες τιμές δηλώνουν αναιμία. Ταυτόχρονα υπάρχει μείωση της αιμοσφαιρίνης και του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Αιματοκρίτης κάτω από 30 υποδηλώνει μέτρια έως σοβαρή αναιμία εξαιτίας:
- Λευχαιμίας
- Υποθυρεοειδισμού
- Κίρρωσης
- Οξείας απώλειας αίματος
- Αιμολυτικής Αντίδρασης
Αυξημένες Τιμές
Αύξηση τιμών παρατηρείται σε πολυκυτταραιμία (αύξηση Ht, Hb, ερυθρών). Η πολυκυτταρραιμία μπορεί να οφείλεται σε ερυθροκύττωση, βαριά αφυδάτωση και σε shock λόγω απώλειας υγρών.
Συγχητικοί παράγοντες
- Άτομα που ζουν σε υψηλό υψόμετρο παρουσιάζουν υψηλό αιματοκρίτη
- Ο αιματοκρίτης μειώνεται ελαφρά κατά την κύηση
- Ο αιματοκρίτης μπορεί να μην είναι αξιόπιστος δείκτης αν το δείγμα ληφθεί αμέσως μετά από απώλεια αίματος ή μετάγγιση. Αν ληφθεί λίγο αργότερα τότε είναι αξιόπιστος.
- Σε αφυδάτωση επίσης μπορεί να παρουσιάζεται ψευδής άνοδος του αιματοκρίτη.
- Μετά τα 60 οι άντρες και οι γυναίκες έχουν συνήθως ελαφρά χαμηλότερες τιμές αιματοκρίτη (αντανακλούν τον χαμηλότερο αριθμό ερυθρών σε αυτήν την ηλικία
Ερυθρά αιμοσφαίρια
Η κύρια αποστολή τους είναι η μεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς, το οποίο βρίσκεται συνδεδεμένο στην αιμοσφαιρίνη. Ζούνε 120 μέρες και καταστρέφονται στον σπλήνα. Η κύρια πρωτεΐνη τους είναι η αιμοσφαιρίνη. Η εκτίμηση του αριθμού τους είναι πολύ σημαντική για τον καθορισμό αναιμίας ή πολυκυτταριαμίας.
Φυσιολογικές Τιμές:
- Άντρες: 4,2-5,4 106/μL ή 4,2-5,4 109/L
- Γυναίκες: 3,6-5 106/μl ή 3,6-5 109 /L
Συγχητικοί παράγοντες
- Αφυδάτωση: Μπορεί να συγκάλυψη σημαντική αναιμία
- Υψόμετρο: Σε μεγάλο υψόμετρο υπάρχει αυξημένος αριθμός ερυθρών
- Στην εγκυμοσύνη υπάρχει σχετική μείωση των ερυθρών
- Υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να προκαλέσουν αύξηση