Γράφει ο Ξενοφών Ρούσσης, αθλητίατρος και συνεργάτης του doctoranytime.gr

Ο μεγάλος και διαρκής ανταγωνισμός που επικρατεί στον αθλητισμό σήμερα, αφού όλοι οι αθλητές επιδιώκουν να επιτύχουν σπουδαίες αθλητικές επιδόσεις, καθιστά την απόκτηση βέλτιστης φυσικής κατάστασης αναγκαία. Αν το προπονητικό πρόγραμμα είναι έντονο και υπερβαίνει τη μέγιστη ανεκτή δόση προπόνησης για κάποιον που αθλείται, τότε ο αθλητής μπορεί να πάθει υπερκόπωση.

Τι είναι η υπερκόπωση και πώς εμφανίζεται;

Η ένταση της υπερκόπωσης εξαρτάται από τον οργανισμό και τη δύναμη που έχει ο κάθε αθλητής. Η υπερκόπωση χαρακτηρίζεται από ορμονικές διαταραχές ή προβλήματα στο νευρικό, το πεπτικό και το καρδιοαναπνευστικό σύστημα.

Η υπερκόπωση μπορεί να οφείλεται στους εξής παράγοντες:

• Στον τρόπο ζωής (κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ και καφέ)
• Στην ένταση της προπόνησης- έντονη άσκηση για μεγάλο χρονικό διάστημα, προπόνηση μετά από τραυματισμό
• Στην ποιότητα του ύπνου (προβλήματα αϋπνίας)
• Εργασιακά προβλήματα
• Οικογενειακά προβλήματα
• Ανεπαρκής ανάπαυση
• Έλλειψη βιταμινών
• Ακατάλληλη διατροφή
• Προβλήματα υγείας (στα δόντια, στο στομάχι, στο έντερο, τάση για εμετό, ιγμορίτιδα, φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα, ρινίτιδα, ταχυκαρδία από άγχος, πυρετός, ακμή)

Ποια είναι τα συμπτώματα της υπερκόπωσης;

Το άτομο που αθλείται παρουσιάζει τα εξής συμπτώματα:

• Εκνευρισμός
• Εριστικός
• Ανυπάκουος
• Αγχωμένος
• Υπερευαίσθητος στην κριτική
• Μελαγχολικός
• Άκεφος
• Φόβος για τον επερχόμενο αγώνα
• Συνεχή λάθη κατά τη διάρκεια του αγώνα
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Μειωμένη απόδοση και αντοχή
• Έντονη εφίδρωση
• Ευκολία στους τραυματισμούς

Η διάγνωση της υπερκόπωσης γίνεται συνήθως εύκολα, αφού ο γιατρός είναι εύκολο να διακρίνει αυτά τα συμπτώματα. Επίσης, ο προπονητής ή και ο ίδιος αθλητής, είναι δυνατόν να υπολογίσει το βαθμό της υπερφόρτισης από την καρδιακή συχνότητα (σφυγμός). Ο σφυγμός του ατόμου που έχει πάθει υπερκόπωση μετρούμενος 10 δευτερόλεπτα  μετά από δρόμο 1.500 μ. υπερβαίνει τους 190 σφυγμούς ανά λεπτό. Η επαναφορά στο κανονικό (56-80 σφυγμούς ανά λεπτό) γίνεται πολύ αργότερα απ' ό, τι γίνεται σε έναν αθλητή με φυσιολογική φυσική συμπεριφορά.

Πώς αντιμετωπίζεται η υπερκόπωση;

Συνιστάται ανάπαυση για λίγες μέρες (4-12). Οι πρώτες ενέργειες που συνιστώνται είναι οι συμβουλές από τον αθλητικό ψυχολόγο ή τον αθλητίατρο. Ο αθλητίατρος, επίσης, φροντίζει επιμελώς για το διαιτολόγιο του αθλούμενου (αύξηση κατανάλωσης  ψαριού, συκωτιού, ρυζιού, φρούτων κ.α.), ενώ είναι απαραίτητη και η χορήγηση βιταμινών. Κατόπιν, ο αθλούμενος αρχίζει, με προοδευτικά αυξανόμενο ρυθμό, την προπόνησή του και όχι απότομα.