Η αμυοτροφική πλαγία σκλήρυνση (ή ALS, από την αγγλική ονομασία της) αποτελεί μήνες τώρα παγκόσμιο θέμα συζήτησης, εξαιτίας της ice bucket challenge – του δημόσιου μπουγελώματος διασημοτήτων με παγωμένο νερό, με στόχο να αυξηθούν η ενημέρωση και η χρηματοδότηση για τη νόσο.

Η δημοσιότητα έχει επαναφέρει στο προσκήνιο την επιστημονική διαμάχη για το αν η συμμετοχή σε αθλήματα επαφής ή σε πάρα πολύ έντονη γυμναστική μπορεί με κάποιον τρόπο να συμβάλλει στην ανάπτυξη αυτής της μοιραίας νευροεκφυλιστικής νόσου - ένα ερώτημα στο οποίο προσπαθούν να δώσουν μία απάντηση δύο σημαντικές νέες μελέτες, γράφει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς».

Η αμυοτροφική πλαγία σκλήρυνση άρχισε να γίνεται γνωστή στο ευρύ κοινό των ΗΠΑ όταν ο φημισμένος μπεϊζπολίστας Λου Γκέριγκ ανακοίνωσε το 1939 ότι πάσχει από αυτήν, για να πεθάνει εξαιτίας της δύο χρόνια αργότερα, στα 37 του χρόνια.



Αντίστοιχα στην Ευρώπη αίσθηση είχαν προκαλέσει μελέτες που έδειξαν πως η συχνότητά της ανάμεσα στους ποδοσφαιριστές της Ιταλίας είναι περίπου εξαπλάσια απ’ ό,τι στον γενικό πληθυσμό, καθώς και ότι οι ποδοσφαιριστές είθισται να την εκδηλώνουν ανάμεσα στα 30 και στα 40 τους, αντί για τη φυσιολογική ηλικία έναρξής της που είναι τα 60 χρόνια.

Τέτοιου είδους ευρήματα οδήγησαν σε περαιτέρω κλινικές μελέτες, στις οποίες οι ερευνητές παρακολούθησαν επί σειρά ετών ομάδες εθελοντών, εντοπίζοντας μικρές αλλά μετρήσιμες συσχετίσεις ανάμεσα στα αθλήματα επαφής και στον αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου.



Μάλιστα, μερικές από αυτές έδειχναν ότι ακόμα και η συστηματική έντονη γυμναστική μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σε ευάλωτα άτομα, ίσως επηρεάζοντας τους νευρώνες στον εγκέφαλο ή αυξάνοντας το στρες στο σώμα.

Οι μελέτες, αυτές, όμως, ήταν εξαιρετικά μικρές και είχαν μεθοδολογικά προβλήματα και έτσι επιστήμονες από την Ευρώπη αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να διερευνήσουν καλύτερα το θέμα, δημοσιεύοντας τελικά δύο μεγάλες μελέτες.

Κανένας κίνδυνος
 
Η πιο εντυπωσιακή από αυτές δημοσιεύθηκε τον Μάιο στην επιθεώρηση «Annals of Neurology». Περισσότεροι από 20 ερευνητές από πέντε χώρες πήραν συνεντεύξεις από 652 πάσχοντες από αμυοτροφική πλαγία σκλήρυνση, ρωτώντας τους αναλυτικά για τη ζωή και τις δραστηριότητές τους από την παιδική τους ηλικία έως ότου αρρώστησαν.



Το ίδιο έκαναν και με 1.166 υγιείς συνομηλίκους τους για να συγκρίνουν τις απαντήσεις τους. Αποτέλεσμα: η φυσική δραστηριότητα – είτε ήταν στη δουλειά ή στο γυμναστήριο είτε λόγω συμμετοχής σε κάποιο άθλημα – δεν φάνηκε να αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Αντιθέτως, φάνηκε να παρέχει κάποια προστασία. Ούτε καν στους επαγγελματίες αθλητές δεν φάνηκε να υπάρχει συσχέτιση, αν και αυτοί ήταν τόσο λίγοι, ώστε οι ερευνητές δήλωσαν πως δεν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα.

Υπήρχε όμως μία παράμετρος της ζωής τους η οποία βρέθηκε ότι αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο: τα πολλαπλά χτυπήματα στο κεφάλι. Ανδρες και γυναίκες που είχαν υποστεί τουλάχιστον δύο εγκεφαλικές διασείσεις ή άλλη σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση είχαν πολύ περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν τη νόσο. Και αυτό ίσχυε και στους μη ασκούμενους.

Ανάλογα ευρήματα για την άσκηση είχε η δεύτερη μελέτη, η οποία ήταν ανασκόπηση των προγενέστερων και δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο στην «Ευρωπαϊκή Επιθεώρηση Επιδημιολογίας» («EJE»).



Διεθνής ομάδα επιστημόνων εξέτασε συνδυαστικά όλες τις επιδημιολογικές μελέτες της τελευταίας 50ετίας για τη νόσο, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «στον γενικό πληθυσμό η φυσική δραστηριότητα δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου για αμυοτροφική πλαγία σκλήρυνση» κατά τον επικεφαλής ερευνητή δρα Μπενουά Μαρέν, νευροεπιδημιολόγο στο Ινστιτούτο Υγείας και Ιατρικής Ερευνας (INSERM) της Γαλλίας.

Αν και τα νέα ευρήματα εφησυχάζουν στο θέμα της άσκησης και της άθλησης, εγείρουν ανησυχίες για τον ρόλο των κτυπημάτων στο κεφάλι στην ανάπτυξη της αμυοτροφικής πλαγίας σκλήρυνσης.


Αυτός είναι ο λόγος που συνεχίζεται η παρακολούθηση ιταλών ποδοσφαιριστών, καθώς και παικτών άλλων αθλημάτων, όπως το ράγκμπι, με την ελπίδα ότι «αν επιβεβαιωθεί η συσχέτιση, θα εντοπιστούν και οι υποκείμενοι μηχανισμοί της», κατά τον δρα Ετόρε Μπέγκι, νευροεπιστήμονα στο Ινστιτούτο Φαρμακολογικής Ερευνας Μάριο Νέγκρι, στο Μιλάνο, και επικεφαλής της μελέτης στο «Annals of Neurology».

Εμπόδιο σε αυτού του είδους τις μελέτες ήταν έως τώρα η έλλειψη χρηματοδότησης, αλλά με το δημόσιο μπουγέλωμα που συνεχίζεται με δριμύτητα το πρόβλημα αυτό φαίνεται πως θα εκλείψει.


tanea.gr