Η φαγούρα είναι συχνά ακαταμάχητη, όμως το ξύσιμο δεν φέρνει πάντα ανακούφιση. Μελέτη στις ΗΠΑ αποκαλύπτει ότι το ξύσιμο προκαλεί την έκλυση ενός νευροδιαβιβαστή που επιδεινώνει τον κνησμό.


Εδώ και δεκαετίες είναι γνωστό ότι οι επιφανειακές βλάβες του δέρματος που προκαλεί το ξύσιμο δημιουργούν ένα ελαφρό αίσθημα πόνου. Ο πόνος αυτός μπορεί να μετριάσει για λίγο τον κνησμό, καθώς αναγκάζει τα αισθητικά νεύρα να διαβιβάζουν στον εγκέφαλο σήματα πόνου αντί φαγούρας.


«Το πρόβλημα είναι πως όταν ο εγκέφαλος λάβει αυτά τα σήματα πόνου, αντιδρά παράγοντας το νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη, προκειμένου να μετριάσει τον πόνο» αναφέρει ο Ζου Φενγκ Τσεν του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, επικεφαλής της μελέτης.


«Διαπιστώσαμε όμως ότι, καθώς η σεροτονίνη εξαπλώνεται από τον εγκέφαλο στο νωτιαίο μυελό, μπορεί να μεταπηδήσει από τους νευρώνες που αντιλαμβάνονται τον πόνο σε νευρικά κύτταρα που επηρεάζουν την ένταση του κνησμού».


Με άλλα λόγια, η αντίδραση του εγκεφάλου στον πόνο του ξυσίματος μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο που επιδεινώνει τη φαγούρα.


Η μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Neuron, πραγματοποιήθηκε σε ποντίκια που είχαν τροποποιηθεί γενετικά ώστε να μην παράγουν σεροτονίνη. Τα πειράματα έδειξαν ότι τα τροποποιημένα πειραματόζωα ξύνονταν λιγότερο όταν δεχόταν ενέσεις μιας ουσίας που κανονικά προκαλεί φαγούρα. Όταν όμως δέχτηκαν ενέσεις σεροτονίνης, το αίσθημα του κνησμού φάνηκε να επιστρέφει στα κανονικά επίπεδα.


«Αυτό ταιριάζει με την ιδέα ότι τα σήματα πόνου και κνησμού μεταδίδονται μέσω διαφορετικών αλλά παρόμοιων οδών» λέει ο Τσεν. «Το ξύσιμο μπορεί να απαλύνει τον κνησμό προκαλώντας ελαφρύ πόνο. Όταν όμως ο οργανισμός αντιδρά στα σήματα του πόνου, η αντίδραση αυτή μπορεί να επιδεινώσει τον κνησμό.


Στην επόμενη φάση της μελέτης, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η σεροτονίνη συνδέεται με έναν συγκεκριμένο υποδοχέα (5HT1A) στους νευρώνες GRPR του νωτιαίου μυελού, οι οποίοι στέλνουν σήματα κνησμού από το δέρμα στον εγκέφαλο.


Δυστυχώς, επισημαίνουν οι ερευνητές, η ανακάλυψη είναι απίθανο να οδηγήσει άμεσα σε θεραπείες κατά της φαγούρας, δεδομένου ότι η σεροτονίνη εμπλέκεται σε πολλές διαφορετικές λειτουργίες του οργανισμού, από το μεταβολισμό μέχρι τη ρύθμιση της διάθεσης.


Μέχρι να γίνει καλύτερα κατανοητός ο μηχανισμός της φαγούρας, οι ερευνητές έχουν μόνο μια συμβουλή να δώσουν: προσπαθήστε να μην ξύνεστε.



Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης