Όπως επισημαίνει ο δρ Τζων Τζ. Κέννεντυ, επίκουρος καθηγητής Ορθοπεδικής Χειρουργικής στο Ιατρικό Κολλέγιο Weill του Πανεπιστημίου Κορνέλ και διευθυντής της Κλινικής Δρομέων στο Νοσοκομείο Ειδικής Χειρουργικής της Νέας Υόρκης, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που βλέπουν οι ορθοπεδικοί είναι η αστάθεια της ποδοκνημικής άρθρωσης (έτσι λέγεται επιστημονικά ο αστράγαλος), η οποία προέρχεται από διαστρέμματα αστραγάλου.

Περίπου οι μισοί απ' όλους τους τραυματισμούς στις αρθρώσεις αφορούν τον αστράγαλο - και το 85% από αυτούς είναι διαστρέμματα τα οποία προκαλούν ρήξεις στους συνδέσμους που στηρίζουν την ποδοκνημική άρθρωση.

Τραυματίζεται ο ένας στους δύο

Υπολογίζεται ότι το 46% των αθλητών έχουν υποστεί τουλάχιστον ένα σοβαρό διάστρεμμα ποδοκνημικής άρθρωσης, ενώ κάποιοι αναπτύσσουν πολλαπλά τέτοια διαστρέμματα. Ωστόσο, τα διαστρέμματα αυτά δεν συνιστούν πρόβλημα μόνον για τους επαγγελματίες αθλητές, αλλά κυρίως για τους ερασιτέχνες, μεταξύ των οποίων οι «αθλητές του Σαββατοκύριακου».

Η παραδοσιακή θεραπεία για έναν στραμπουληγμένο αστράγαλο - τέλος πάντων, η θεραπεία που συνιστούσαν οι μητέρες και οι γιαγιάδες μας - είναι να βάλουμε λίγο πάγο πάνω του και, εφ' όσον δεν υπάρχει κάταγμα, να συνεχίσουμε κανονικά τη ζωή μας και θα γίνει καλά από μόνος του. Αυτή ακριβώς η τακτική μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερα προβλήματα, κατά τον δρα Κένεντυ.

Τα περισσότερα διαστρέμματα πρέπει να αντιμετωπίζονται αμέσως με ανάπαυση, πάγο και επίδεση, καθώς και με φυσιοθεραπεία μετά την οξεία φάση, και με αυτή την αγωγή δεν θα μας ξαναενοχλήσουν.

«Όποιος αγνοεί το διάστρεμμα και συνεχίζει τη ζωή του, παρά τον πόνο που νιώθει, διακινδυνεύει», τονίζει. «Η επιστροφή στην άσκηση δίχως την κατάλληλη αποκατάσταση αυξάνει τον κίνδυνο νέου τραυματισμού, ο οποίος ενδέχεται να είναι πιο σοβαρός. Μπορεί επίσης να αναπτυχθεί κάποια οστεοχονδρική βλάβη, δηλαδή ρήξη στον χόνδρο ή στο οστό, που απαιτεί χειρουργική θεραπεία».

Τα διαστρέμματα αστραγάλου είναι συνήθως επακόλουθο υπερβολικής αντιστροφής που γίνεται υπό πίεση. Αυτό συμβαίνει συχνά όταν ένας ασκούμενος πατάει στο πόδι του συναθλητή του ή όταν ένας δρομέας στραβοπατήσει σε ένα αυλάκι. Σε τέτοιες περιπτώσεις, τυπικά τραυματίζονται οι σύνδεσμοι στο εξωτερικό τμήμα του αστραγάλου και οι μύες στα πλάγια του ποδιού, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για να περιορίσουν την αντιστροφή της ποδοκνημικής αρθρώσεως.

Βαθμιαία αντιμετώπιση

Η υψηλή συχνότητα επαναλαμβανόμενων διαστρεμμάτων που βλέπουν οι ορθοπεδικοί οφείλεται κυρίως στην μη επιτυχή ολοκλήρωση ενός προγράμματος θεραπείας που αποτελείται από τρία στάδια:

Στάδιο 1: Συνιστώνται άμεσα μέτρα, τα οποία περιορίζουν στο ελάχιστο το οίδημα (πρήξιμο) των μαλακών μορίων και διατηρούν την κινητικότητα της άρθρωσης. Τα μέτρα είναι:

* Επίδεση του αστραγάλου και του άκρου πόδα με ελαστικό επίδεσμο.

* Ανάπαυση με διατήρηση του αστραγάλου σε υπερυψωμένη θέση (πάνω από το επίπεδο της καρδιάς).

* Τοποθέτηση ψυχρού επιθέματος επί 20 λεπτά για να ελεγχθεί η εσωτερική αιμορραγία και η συσσώρευση υγρού. Επιπλέον, ανά 2 ώρες, για τα επόμενα δύο 24ωρα, πρέπει να μπαίνει πάγος στον αστράγαλο.

* Κίνηση των δακτύλων του ποδιού (να σχηματίζουν τα γράμματα της αλφαβήτας, κεφαλαία) στη διάρκεια της ανάπαυσης και όταν αυτό βρίσκεται στην υπερυψωμένη θέση.

Στάδιο 2: Έπειτα από 48 ώρες, ο στόχος είναι να καταπολεμηθεί το οίδημα και ο πόνος, να ανακτήσει πλήρως η ποδοκνημική άρθρωση την κινητικότητά της και να δυναμώσουν οι μύες που σταθεροποιούν τον αστράγαλο. Ο ασθενής πρέπει:

* Να αφαιρέσει τον ελαστικό επίδεσμο και να βάλει το πόδι του (σε άνετη θέση) σε μία λεκάνη με ζεστό νερό (40 βαθμοί Κελσίου), γυμνάζοντας τα δάκτυλα του ποδιού του όπως στο στάδιο 1.

* Στη συνέχεια, πρέπει να βάλει το πόδι σε μία λεκάνη γεμάτο κρύο νερό και θρυμματισμένο πάγο. Διατηρώντας την πτέρνα στον πυθμένα της λεκάνης, πρέπει να σηκώσει τον άκρο πόδα και να τον στρέψει προς τα πάνω και έξω, έως ότου έρθει σε επαφή με το τοίχωμα του δοχείου. Η θέση αυτή πρέπει να διατηρηθεί για οκτώ δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια, πρέπει να χαλαρώσει για δύο δευτερόλεπτα και να επαναλάβει.

* Οι ασκήσεις του ζεστού νερού πρέπει να εκτελεσθούν επί 5 λεπτά. Στη συνέχεια πρέπει να γίνει για 1 λεπτό η άσκηση του κρύου νερού. Έπειτα να γίνουν οι ασκήσεις του ζεστού νερού για 4 λεπτά, μετά πάλι για 1 λεπτό η άσκηση του κρύου νερού, και ξανά οι ασκήσεις του ζεστού νερού για 3 λεπτά, η άσκηση του κρύου νερού για 1 λεπτό κ.ο.κ, έως το 1 λεπτό ασκήσεις ζεστού νερού και 1 λεπτό άσκηση κρύου νερού.

* Όταν ολοκληρωθούν οι ασκήσεις, το πόδι πρέπει να τυλιχθεί πάλι με τον ελαστικό επίδεσμο _ και να παραμείνει δεμένο έως ότου ο αστράγαλος δεν πονάει καθόλου και δεν έχει καθόλου οίδημα. Οι ασκήσεις πρέπει να γίνονται μία φορά την ημέρα τουλάχιστον.

Στάδιο 3: Ο στόχος είναι να αποκατασταθεί η κινητικότητα της ποδοκνημικής άρθρωσης και να δυναμώσουν οι μύες που στηρίζουν τον αστράγαλο.

Όπως εξηγεί ο δρ Κέννεντυ, ο ασκούμενος θα ξέρει ότι έγινε καλά μόλις κατορθώσει να είναι όρθιος και να ισορροπεί για 20 δευτερόλεπτα στο τραυματισμένο πόδι του, δίχως να ταλαντεύεται. Η ανύψωση πτέρνας είναι εξαίρετη για να αξιολογήσει την κατάστασή του (σταθείτε στο τραυματισμένο πόδι και αργά σηκώστε την πτέρνα σας από το πάτωμα, στη συνέχεια κατεβάστε την αργά. Να κάνετε τρία σετ των 10 επαναλήψεων).

Όταν ο ασκούμενος κατορθώσει να ισορροπεί στο τραυματισμένο πόδι επί 20 δευτερόλεπτα και έχει ανακτήσει όλο το εύρος των κινήσεων, πρέπει να αρχίσει ένα πρόγραμμα ήπιου τζόγγινγκ σε επίπεδη, απαλή επιφάνεια. Το τζόγγινγκ πρέπει να διαρκεί έως 20 λεπτά. Όταν θα τελειώνει το τρέξιμο, θα πρέπει να βάζει πάγο στον αστράγαλο για 20 λεπτά.

Όταν θα μπορεί να κάνει τζόγγινγκ σε γήπεδο σχηματίζοντας οκτάρια εν όσω τρέχει με ταχύτητα ίση με το ένα τέταρτο της συνηθισμένης του, μπορεί να αυξήσει την ταχύτητά του στο μισό της συνηθισμένης και αργότερα στην μέγιστη φυσιολογική. Όταν φτάσει σε αυτό το στάδιο, είναι έτοιμος να επιστρέψει στην συνηθισμένη του προπόνηση.

Επίμονος πόνος

Ο δρ Κέννεντυ τονίζει πως εάν οι ερασιτέχνες ασκούμενοι νιώθουν ακόμα ενοχλήματα ή πόνο τρεις μήνες έπειτα από το διάστρεμμα και την θεραπεία, ενδέχεται να έχουν χρόνια ρήξη στους συνδέσμους της ποδοκνημικής αρθρώσεως ή κάποια οστεοχόνδρινη βλάβη.

Το τι ακριβώς συμβαίνει μπορεί εύκολα να αποκαλύψει μια μαγνητική τομογραφία, αλλά όχι η απλή ακτινογραφία. Εάν αποκαλυφθεί κάποια από τις προαναφερθείσες βλάβες, το πιθανότερο είναι πως χρειάζεται χειρουργική θεραπεία.


Πηγή: www.tanea.gr/