Αν γυρίσουμε λίγο πίσω στο χρόνο όταν πρωτοξεκίνησαν οι Ελληνικές διακρίσεις στους Ολυμπιακούς αγώνες και συγκεκριμένα στην Ολυμπιάδα της Ατλάντα το 1996, θα θυμηθούμε έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες αθλητές με τη μεγαλύτερες διακρίσεις, τον Πύρρο Δήμα. Αν δούμε προσεκτικά τα video της εποχής θα παρατηρήσουμε ότι κατά την άφιξη της ελληνικής ομάδας Άρσης Βαρών στην αίθουσα των αγώνων, η τηλεοπτική κάμερα έπιασε το γιατρό της ελληνικής αποστολής να κρατά ένα καλαθάκι σαν κι αυτά που παίρναμε μικροί στο νηπιαγωγείο.
Απέξω έγραφε «Φαγητό Αθλητών». Όταν του ζητήθηκε να ανοίξει το καλαθάκι, θυμάστε τι είπε ότι περιέχει; «Φρούτα» -και είδαμε μία μπανάνα και ένα μήλο- «Σαλάτα», «Χυμούς Φρούτων» και ένα «μικρό σάντουιτς» . Μετά το τέλος της ανεπανάληπτης επιτυχίας του Έλληνα αθλητή, όταν τον κάλεσαν στη Συνέντευξη Τύπου όπου του ζητήθηκε να αποκαλύψει τα μυστικά της επιτυχίας του, ο Πύρρος απάντησε πως δύο από τους παράγοντες που βοήθησαν ήταν: α) ότι μείωσε το σωματικό του βάρος κατά 9 κιλά πριν από την Ολυμπιάδα της Βαρκελώνης και 4 κιλά πριν από την εμφάνιση στην Ατλάντα και β) πως σ’ αυτή του την επιτυχία συνέβαλαν σημαντικά οι διατροφολόγοι του αμερικανικού αθλητικού κέντρου όπου έκανε την προετοιμασία της η ελληνική αποστολή της άρσης βαρών. Και θυμηθείτε ακόμα ότι η σωματική διάπλαση του Πύρρου Δήμα όχι απλώς ήταν κυριολεκτικά μεταμορφωμένη και γεμάτη από γραμμωτούς μυς που θύμιζαν αρχαίο Έλληνα αθλητή σε σχέση με την Ολυμπιάδα της Βαρκελώνης, αλλά ήταν και κατά 200 γραμμάρια ελαφρύτερος από όλους τους βασικούς αντιπάλους.
ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΘΛΗΤΕΣ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΥΠΟΨΗ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΟΥΣ ΣΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΒΑΣΗ Η ΑΚΟΜΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΣΕ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ;
Προσωπικά πιστεύω ότι το μεγαλύτερο μέρος των αθλητών κατεβαίνει σε αγώνες δίχως να δίνει ιδιαίτερη προσοχή πριν από κάποιο αγώνα Πολλές φορές κατεβαίνουν σε αγώνα με γεμάτο και βαρύ στομάχι ή ακριβώς το αντίθετο, νηστικοί και με το στομάχι άδειο, με αποτέλεσμα να τους εγκαταλείπουν οι δυνάμεις τους πολύ σύντομα και πολύ πριν τελειώσει ο αγώνας .. Και βέβαια πολύ συχνά δεν καταλαβαίνουν τη σημασία της διατροφής και τη διαφορά που επιφέρει, γιατί ο αντίπαλος είναι επίσης Έλληνας, εξίσου απληροφόρητος για την ανάγκη και τη σημασία της σωστής διατροφής και έτσι ο αγώνας διεξάγεται επί ίσους όρους.
Τι γίνεται όμως όταν οι Έλληνες αθλητές καλούνται να αντιμετωπίσουν το διαβασμένο Αμερικανό, το Γάλλο, το Γερμανό, το Βρετανό όπου η «Επιστήμη της Διατροφής» παίζει σπουδαίο και σημαντικό ρόλο σε κάθε τομέα που έχει σχέση με την ανθρώπινη ύπαρξη και δραστηριότητα, σε αντίθεση με τη χώρα μας, όπου όλοι έχουν συνδυάσει στο μυαλό τους τη Διατροφή με τη λέξη Δίαιτα και τη θυμούνται μόνο λίγο πριν από το καλοκαίρι που θα βγουν στις παραλίες να επιδείξουν το καλλίγραμμο κορμί τους και να βρουν ευκολότερο ερωτικό σύντροφο. Αφήστε που όταν γίνεται κι αυτό κατά 99% γίνεται με τον πιο λανθασμένο και επικίνδυνο για τη σωματική υγεία τρόπο, χωρίς καμιά επιστημονική παρακολούθηση και με δίαιτες που διαδίδονται από στόμα σε στόμα.
ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΔΗΛΑΔΗ ΟΤΙ ΟΙ ΑΘΛΗΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΔΙΝΟΥΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΟΙ ΑΘΛΗΤΕΣ ΣΑΣ;
Ασφαλώς. Φαντασθείτε ότι οι Έλληνες αθλητές έρχονται αντιμέτωποι με τον κάθε αμερικανό και δυτικοευρωπαίο αθλητή που στη χώρα του βρίσκεται υπό την ασφυκτική παρακολούθηση του διατροφολόγου του, που του καθορίζει καθημερινά το ημερήσιο διαιτολόγιό του για να του εξασφαλίζει σε οποιαδήποτε στιγμή όλη την ενέργεια που χρειάζεται για να έχει συνεχώς αποθέματα ενέργειας και αντοχής ώστε να αντιμετωπίσει με τις κατά το δυνατό περισσότερες δυνάμεις τον εκάστοτε αντίπαλό του. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που πάντοτε θεωρούμαστε η εύκολη λεία όλων των ξένων αθλητών και προτιμούν τους έλληνες αθλητές ως εύκολους αντιπάλους.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΑΘΛΗΜΑ Η ΑΠΛΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΕΝΑΣ ΑΘΛΗΤΗΣ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΚΑΠΟΙΕΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ;
Σε όλα τα τελευταία αθλητικά επιστημονικά συνέδρια τονίζεται συνεχώς πως το μυστικό της επιτυχίας ενός αθλητή οφείλεται κατά 50% στη σωστή προπόνηση και κατά 50% στη σωστά επιλεγμένη διατροφή. Και όταν αναφερόμαστε σε σωστά επιλεγμένη διατροφή, εννοούμε ότι άλλη είναι η διατροφή των αθλητών στους οποίους υπάρχει διαρκής ανάγκη για παροχή ενέργειας, όπως είναι οι δρομείς μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων, άλλη των δρομέων μικρών αποστάσεων όπου απαιτείται μεγάλη μυϊκή εκρηκτικότητα, όπως είναι οι δρομείς των 100 και 200 μέτρων, άλλη η διατροφή για αθλήματα όπου απαιτείται μεγάλης διάρκειας αντοχή και δύναμη όπως είναι το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ κτλ. και άλλη η διατροφή όπου απαιτείται δύναμη, εκρηκτικότητα και αντοχή ταυτόχρονα όπως στις πολεμικές τέχνες.
ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΜΙΑΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΑΘΛΗΤΗ Η ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΑΘΛΗΜΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΠΟΥ ΤΟ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΣΥΝΕΧΩΣ
Αν απομονώσουμε τον κάθε αθλητή, τότε περνάμε σε επόμενο κεφάλαιο όπου άλλη διατροφή απαιτείται κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας, άλλη στην κανονική περίοδο, άλλη πριν από τους αγώνες και αν θέλουμε να περάσουμε και σε ακόμα πιο εξειδικευμένα κεφάλαια, άλλη η διατροφή πριν από την προπόνηση, άλλη μετά, άλλη δύο και τρεις μέρες πριν από τον αγώνα, άλλη λίγες ώρες πριν από τον αγώνα και άλλη αμέσως μετά. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν πόσο σημαντικός και εξειδικευμένος είναι ο ρόλος της διατροφής και πόσες ιδιαιτερότητες πρέπει να λάβει υπόψη του κάθε αθλητής για να μπορέσει να ξεχωρίσει από το σωρό και να γίνει ο ένας, ο «διακριθείς» .
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟΙ ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ ΤΡΟΦΩΝ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΚΑΘΕ ΑΘΛΗΤΗΣ;
Θα προσπαθήσω μέσα από αυτή τη κουβέντα να δώσω κάποιες γενικές κατευθύνσεις για όλους αυτούς που επιθυμούν να πετύχουν κάτι καλύτερο, να ανεβάσουν κατά 50% την απόδοσή τους και να κάνουν τους αντιπάλους τους να ικετεύουν να μην τους έχουν απέναντί τους και να ανέβουν ένα επίπεδο – «βάθρο»- πιο πάνω από τους υπόλοιπους. Η σωστή διατροφή όχι των αθλητών αλλά και κάθε ανθρώπου βασίζετε σε μία συγκεκριμένη φιλοσοφία που αν μπορέσεις να την κατακτήσεις και να την κάνεις καθημερινό τρόπο ζωής τότε μόνο μπορείς να κερδίσεις την σωματική και πνευματική ευεξία σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Θα αναφέρω λοιπόν στους αναγνώστες σας – αθλητές κάποιους βασικούς κανόνες σωστής διατροφής και θα πρέπει να τρέφονται με αυτό τον τρόπο.
Καταρχάς μάθετε να τρώτε ένα καλό – θρεπτικό πρωινό. Φρέσκοι χυμοί, δημητριακά πρωινού όπως νιφάδες καλαμποκιού ή/ και σταριού μαζί με γάλα ή γιαούρτι. Φρούτα και χυμούς μέχρι το μεσημεριανό γεύμα. Πολύ σαλάτα ή λαχανικά στο γεύμα με δύο τρεις κουταλιές ελαιόλαδο συνδυασμένα με άπαχο κρέας ή κοτόπουλο ή ψάρι με λίγο ρύζι ή μακαρόνια ή βραστές ή ψητές πατάτες και μία με δύο φέτες ψωμί ολικής άλεσης. Το απόγευμα πάλι φρούτα, χυμούς και γάλα ή γιαούρτι. Το βράδυ ένα γεύμα παρόμοιο με το μεσημεριανό αποφεύγοντας τα τηγανιτά, τις σάλτσες και τα βαριά φαγητά τύπου μουσακά, παστίτσιο, κρέμες γάλακτος κτλ. Όσοι είναι έφηβοι θα πρέπει να πίνουν τουλάχιστον ένα λίτρο γάλα σε καθημερινή βάση και νa τρώνε τουλάχιστον τρία με τέσσερα φρούτα.
Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ, Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΧΑΛΑΡΩΣΗΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΤΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΟ;
Η περίοδος της προετοιμασίας αποτελεί το σπουδαιότερο τμήμα για την επιτυχία κάθε αθλητή. Η άψογη συνεργασία του αθλητή με τον προπονητή, τον εργοφυσιολόγο και το διαιτολόγο αποτελούν το συνδυασμό για το κλειδί της επιτυχίας και τη μεγιστοποίηση της απόδοσης του αθλητή την ύστατη ώρα του αγωνίσματος. Στο διάστημα αυτό ο αθλητής θα χτίσει σωστά το μυϊκό του σύστημα, θα αποκτήσει το κατάλληλο σωματικό βάρος, και θα προετοιμάσει το μυαλό και την ψυχολογία του ώστε όλα να λειτουργήσουν άψογα την κατάλληλη στιγμή. Οι βασικές οδηγίες –όσον αφορά την επίτευξη του ιδανικού σωματικού βάρους- συνοψίζεται σε τρεις κανόνες: α)η απώλεια σωματικού λίπους δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 500 γραμμάρια ανά εβδομάδα διότι διαφορετικά υφίσταται και μείωση του μυϊκού ιστού, β) η αύξηση του μυϊκού ιστού δεν μπορεί να ξεπερνά τα 500 γραμμάρια ανά εβδομάδα, διαφορετικά επέρχεται και αύξηση του λιπώδους ιστού και γ) θα πρέπει να εξασφαλίζεται μέσω της διατροφής η καθημερινή κάλυψη όλων των μακροθρεπτικών και μικροθρεπτικών συστατικών που απαιτούνται για την καλή λειτουργία του οργανισμού. Η σωστή διατροφή θα βοηθήσει τον αθλητή όχι μόνο να φθάσει στα αγωνιστικά επίπεδα που απαιτεί κάθε άθλημα αλλά θα του εξασφαλίσει και μια αρμονική ισορροπία που θα συντονίζει με μαεστρία σώμα, μυαλό και ψυχή. Διαφορετικά θα φτάσει ο αθλητής και πολύ συχνά μαζί με τον προπονητή να αναζητούν την τελευταία στιγμή μαγικά φίλτρα που θα τους δώσουν «φρούδες» ελπίδες για κάτι καλύτερο. Από εκεί κι έπειτα το μοντέλο της διατροφής θα προσαρμοστεί ανάλογα με το άθλημα
ΣΙΓΟΥΡΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΛΥΨΕΤΕ ΣΕ ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΙΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΚΑΘΕ ΑΘΛΗΜΑΤΟΣ ΑΛΛΑ ΑΠΌ ΟΤΙ ΚΑΤΑΛΑΒΑ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΑΤΕ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΗ ΒΑΣΙΚΗ ΑΡΧΗ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΧΤΙΖΕΤΕ Η ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΘΕ ΑΘΛΗΤΗ.
Πολύ σωστά, γιατί όπως είπαμε και προηγουμένως το μυστικό της επιτυχίας ενός αθλητή βασίζετε κατά 50% στη σωστή προπόνηση και το άλλο 50% στην σωστά επιλεγμένη διατροφή που τελικά κάνει και φέρνει τη διαφορά του πρώτου από τους υπόλοιπους. Με όσα σας ανέφερα και με τη βοήθεια, τις συμβουλές και προπάντων το σεβασμό προς τον προπονητή, κάθε αθλητής θα δει ότι με τον καιρό θα αυξάνεται θεαματικά η απόδοση και η αντοχή του στην προπόνηση αλλά και η σωματική και πνευματική του ευεξία. Ο συνδυασμός όλων αυτών με τη σωστή προπόνηση θα βοηθήσει να διαπρέψει ο αθλητής τόσο σε προσωπικό όσο και σε αθλητικό – αγωνιστικό επίπεδο.
ΟΤΑΝ Ο ΑΘΛΗΤΗΣ – ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ ΤΟΝ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟ ΚΑΙ Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΓΙΝΕΙ ΣΑΝ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ, ΠΟΙΑ ΔΙΑΙΤΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ, ΕΤΣΙ ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΕΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΟΠΩΣ ΤΟ ΚΛΑΣΣΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΜΕ ΣΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΒΕΤΕΡΑΝΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ.
Ας μην ξεχνάμε ότι η αθλητική ζωή μοιάζει πολύ συχνά με ασκητική ζωή. Για πολλά χρόνια ο αυστηρός προγραμματισμός, η πειθαρχία και πολύ συχνά ο φόβος και ο τρόμος της άσκοπης αύξησης του βάρους κυριαρχούσε στο μυαλό πάρα πολλών αθλητών και ιδιαίτερα σε αγωνίσματα όπως της ρυθμικής, της ενόργανης, της κολύμβησης ή τα αθλήματα αντοχής. Εξαιτίας όλων αυτών παρατηρούμε πολύ συχνά φαινόμενα παχυσαρκίας όπως ακριβώς τα περιγράψατε. Επίσης ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι ότι αρκετοί αθλητές συνήθισαν λόγο των αυξημένων ενεργειακών αναγκών όπως στα αθλήματα δύναμης να καταναλώνουν σημαντικές ποσότητες φαγητού τις οποίες φυσικά δεν χρειάζονταν μετά τη χαλάρωση ή ακόμη και τη διακοπή των προπονήσεων. Αυτό που θα πρότεινα εγώ θα ήταν η συνεχής ενασχόλησή τους με τη γυμναστική όπως φυσικά η οδηγία αυτή ισχύει και για κάθε άνθρωπό. Η τακτική άσκηση σε συνδυασμό με ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο αποτελεί τον ουσιαστικό παράγοντα για τη διατήρηση της καλής σωματικής και φυσικής κατάστασης. Η αλλαγή της σωματικής κατανομής μεταξύ σωματικού λίπους και μυϊκής μάζας είναι σχεδόν αναπόφευκτη αλλά σίγουρα όχι ελεγχόμενη. Θα πρέπει όλοι οι αθλητές να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες της ζωής τους και μαζί με αυτές να προσαρμόσουν και τις σωστές συνήθειες διατροφής τους μέσα από ένα σωστό οικογενειακό προγραμματισμό που θα βοηθήσει τόσο αυτούς όσο και τα αγαπημένα τους πρόσωπα να χαίρουν άκρας υγείας μέχρι τα βαθιά γεράματα.
Ζουμπανέας Ευάγγελος Διαιτολόγος Διατροφολόγος
Πηγή: www.diatrofi.gr