Ποιο είναι το βασικό σύμπτωμα της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας, μιας πάθησης που συνοδεύει την άνοιξη; Ποια είναι τα είδη της και πώς αντιμετωπίζεται;
Κόκκινα ερεθισμένα μάτια που τρέχουν, σημάδι ότι ήρθε η άνοιξη! Ένα συχνό πρόβλημα που απασχολεί πολλούς ανθρώπους, ειδικά αυτήν την περίοδο του χρόνου, είναι ο ερεθισμός του ματιού που προκαλείται από αλλεργία, δηλαδή η αλλεργική επιπεφυκίτιδα. Πρόκειται για ένα πρόβλημα που, αν και συνήθως δεν εγκυμονεί ιδιαίτερους κινδύνους για το μάτι, ωστόσο αφενός πρέπει να διαγνωστεί από ειδικό οφθαλμίατρο καθώς ο ερεθισμός μπορεί να οφείλεται σε άλλες αιτίες, αφετέρου είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό για τον ασθενή.
Βασικό σύμπτωμα της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας αποτελεί ο κνησμός. Δεν είναι υπερβολή ο «κανόνας» που λέει ότι αν δεν υπάρχει κνησμός, δεν πρόκειται για αλλεργία. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και σοβαροί τραυματισμοί μπορεί να επέλθουν από τον σημαντικό κνησμό και το τρίψιμο των ματιών, το οποίο όπως είναι κατανοητό προκαλεί επιπλέον κνησμό, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν κοκκίνισμα του ματιού και δακρύρροια.
Υπάρχουν πολλά είδη αλλεργικής επιπεφυκίτιδας, καθεμιά με τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Αλλεργική ρινοεπιπεφυκίτιδα
Είναι η πλέον κοινή μορφή οφθαλμικής αλλεργίας και αποτελεί αντίδραση υπερευαισθησίας σε ειδικά αλλεργιογόνα που μεταφέρονται με τον αέρα. Συνήθως, πέρα από τον οφθαλμικό ερεθισμό, υπάρχουν και συμπτώματα από τη μύτη (καταρροή), εξ ου και η ονομασία ρινοεπιπεφυκίτιδα. Το πιο συχνό αλλεργιογόνο είναι η γύρη των φυτών, αλλά συχνά είναι επίσης και τα ακάρεα της οικιακής σκόνης ή τα πιτυρώδη λέπια από το τρίχωμα των ζώων.
Εαρινή κερατοεπιπεφυκίτιδα
Η εαρινή κερατοεπιπεφυκίτιδα είναι μια μορφή επιπεφυκίτιδας η οποία συνήθως είναι αυστηρά εποχιακή, ξεκινάει την άνοιξη με την πρώτη γύρη και μπορεί να διαρκέσει μέχρι και το φθινόπωρο, παρουσιάζεται σε παιδιά, συνήθως αγόρια, ξεκινάει στην ηλικία των τριών-τεσσάρων ετών και συνήθως υποχωρεί στην εφηβεία. Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει πολύ σημαντικό κνησμό, δακρύρροια, φωτοφοβία και έντονα οιδηματώδη βλέφαρα. Αυτή η μορφή επιπεφυκίτιδας μπορεί να έχει και επιπλοκές από τον κερατοειδή με αποτέλεσμα πιθανώς και μόνιμα προβλήματα οράσεως.
Ατοπική κερατοεπιπεφυκίτιδα
Πρέπει να διαχωρίσουμε την αλλεργική επιπεφυκίτιδα από την ατοπική κερατοεπιπεφυκίτιδα. Η ατοπική κερατοεπιπεφυκίτιδα είναι ένα σύνδρομο συνυφασμένο με το έκζεμα. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα βλέφαρα είναι συχνά οιδηματώδη και εκζεματώδη. Η ατοπική κερατοεπιπεφυκίτιδα, πέραν του ότι αποτελεί μία σημαντική μορφή επιπεφυκίτιδας, κυρίως σε αγόρια παιδικής ηλικίας, αποτελεί και ένα πολύ συχνό προοίμιο του κερατόκωνου, ενός προβλήματος του κολλαγόνου του κερατοειδούς, το οποίο δυστυχώς στη χώρα μας είναι εξαιρετικά συχνό, προσβάλει συνήθως έφηβους άρρενες, και προκαλεί λέπτυνση και παραμόρφωση του κερατοειδούς.
Γιγαντιαία θηλώδης επιπεφυκίτιδα
Η γιγαντιαία θηλώδης επιπεφυκίτιδα αποτελεί ένα άλλο είδος αλλεργίας, που πάλι σχετίζεται με ερεθισμό, βλέννη, ερυθρότητα, καθώς και με διόγκωση των θηλών στην έσω επιφάνεια του βλεφάρου. Η μορφή αυτή σχετίζεται συνήθως με τη χρήση φακών επαφής. Πρέπει να σημειωθεί ότι τα νεαρά άτομα είναι εξαιρετικά ευαίσθητα στη γιγαντιαία θηλώδη επιπεφυκίτιδα και για το λόγο αυτό πρέπει να αποφεύγεται η χρήση φακών επαφής για παραπάνω από μία ημέρα σε παιδιά ή νεαρούς έφηβους.
Φαρμακευτική αντιμετώπιση της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας
Η πρόσφατη έρευνα όσον αφορά στα μαστικά κύτταρα του επιπεφυκότα, δηλαδή στα κύτταρα που είναι υπεύθυνα για την εμφάνιση της αλλεργικής αντίδρασης στο μάτι, οδήγησε στην εισαγωγή μιας σειράς νέων φαρμάκων για την αντιμετώπιση της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας που αποδεικνύονται πολύ αποτελεσματικά. Τέτοια είναι, για παράδειγμα, τα αντιισταμινικά, τα αγγειοσυσπαστικά, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, τα ήπια κορτικοστεροειδή και οι σταθεροποιητές των μαστικών κυττάρων. Σημαντική θέση στον έλεγχο των συμπτωμάτων καταλαμβάνουν οι κρύες κομπρέσες και ίσως τα κρύα συνθετικά δάκρυα.
Όπως και με τα περισσότερα προβλήματα, η σωστή διάγνωση και η γρήγορη αντιμετώπιση μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής αλλά και να αποφευχθούν οι επιπλοκές στο μάτι, κάτι για το οποίο είναι απαραίτητη η συνδρομή και η συμβουλή του ειδικού οφθαλμιάτρου.
Κανελλόπουλος Αναστάσιος Χειρουργός-Οφθαλμίατρος