Κυδώνι: ωφέλιμο, χειμωνιάτικο και γευστικό

Γνωστό και ως «χρυσό μήλο», αλλά και ως σύμβολο του έρωτα, το κυδώνι αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς συμμάχους της υγείας από την οικογένεια των φρούτων και τι καλύτερο; Βρίσκεται και στην εποχή του.

Πολλοί πιστεύουν ότι το κιτρινωπό αυτό φρούτο, περίεργου σχήματος που θυμίζει μήλο και αχλάδι, προϋπήρχε του μήλου και μάλιστα πολλές αναφορές σε μήλα που αφορούν την αρχαιότητα, ουσιαστικά μιλούσαν για το κυδώνι, συμπεριλαμβανομένης και της ιστορίας του μήλου που έδωσε η Εύα στον Αδάμ. Σύμφωνα με τη μυθολογία, μάλιστα, το κυδώνι συνδέεται με την Αφροδίτη, τη θεά της ομορφιάς και του έρωτα, ενώ συχνά αναφέρεται ότι το χρυσό μήλο που της έδωσε ο Πάρις με αντάλλαγμα την ωραία Ελένη, ήταν κυδώνι, γι’ αυτό και θεωρείται ο καρπός της ομορφιάς και του έρωτα.

Οι αρχαίοι Έλληνες το είχαν συνδέσει με τη γονιμότητα και είχε, μάλιστα, εξέχουσα θέση στους γάμους, όπου προσφερόταν ως δώρο, ενώ το χρησιμοποιούσε και η νύφη για να φρεσκάρει την αναπνοή της πριν το μυστήριο. Η καταγωγή του είναι από την περιοχή του Καυκάσου, η κυδωνιά, όμως, αυτοφύεται στις μεσογειακές χώρες μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα και η εποχή του είναι το τέλος του φθινοπώρου, οπότε βρισκόμαστε στην καλύτερη περίοδο για να το προσθέσουμε στη διατροφή μας.

Πέρα από την εντυπωσιακή ιστορία του και τους ονειροκρίτες απανταχού που θέλουν αυτόν που θα δει κυδώνι στον ύπνο του να έχει ευτυχία και γαλήνη στο σπιτικό του, το «χρυσό» αυτό φρούτο υπόσχεται να δώσει ώθηση στην υγεία μας και να μπει στη λίστα με τα αγαπημένα μας.

Η διατροφική του αξία

Φαίνεται πως οι παραπάνω αναφορές του κυδωνιού στην αρχαιότητα δεν είναι τυχαίες, αφού το φρούτο αυτό περιέχει πολύτιμες βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά που το καθιστούν έναν από τους πιο υγιεινούς καρπούς.

Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε νερό, όπως και κάλιο, ενώ περιέχει επίσης βιταμίνη C, A και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Περιέχει διαιτητικές ίνες σε γενναιόδωρες ποσότητες, ενώ ανάμεσα στα θρεπτικά συστατικά του βρίσκεται ο φώσφορος και ο σίδηρος.

Το φρούτο αυτό περιέχει επίσης μεγάλες ποσότητες τανίνης που έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και λιθώδη κύτταρα, ενώ οι θερμίδες που αποδίδει στα 100 γραμμάριά του ανέρχονται στις 60.

Ένα (χρυσό) μήλο την ημέρα, το γιατρό τον κάνει πέρα

Τα οφέλη των κυδωνιών είναι αρκετά, η κατανάλωσή τους, όμως, δεν αντιστοιχεί σε αυτή άλλων χειμερινών φρούτων. Μήπως, όμως, ήρθε η ώρα να μπουν για τα καλά στη διατροφή σας; Οι λόγοι είναι ότι:

Έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πεκτίνη (διαλυτή φυτική ίνα) η οποία βοηθά στον έλεγχο των επιπέδων χοληστερίνης στο αίμα και αποτρέπει τη δυσκοιλιότητα, βοηθώντας κατά πολύ όσους προσπαθούν να χάσουν βάρος.

Η πεκτίνη τους είναι επίσης σημαντική για αυτούς που πάσχουν από διαβήτη τύπου 2, καθώς επιβραδύνει την απορρόφηση των σακχάρων, ενώ μπορεί να βελτιώσει και τα επίπεδά τους στο αίμα, γι’ αυτό κι όλας κρίνεται απαραίτητο, όσοι πάσχουν από διαβήτη να ακολουθούν διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες.

Η υψηλή περιεκτικότητά τους σε βιταμίνη C (ένα μέτριο φρούτο παρέχει περίπου το 1/3 της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης της βιταμίνης) τονώνει το ανοσοποιητικό μας. Υψηλή δόση βιταμίνης C λαμβάνουμε, όμως, όταν καταναλώνουμε τα κυδώνια ωμά, καθώς όταν τα μαγειρεύουμε χάνεται μεγάλο μέρος της βιταμίνης.

Η υψηλή περιεκτικότητά τους σε κάλιο κάνει καλό στην καρδιά και σύμφωνα με έρευνες, μια διατροφή πλούσια σε κάλιο μας προστατεύει από καρδιακές παθήσεις, μειώνοντας ταυτόχρονα τον κίνδυνο εμφάνισης υψηλής αρτηριακής πίεσης, αλλά και των υψηλών επιπέδων χοληστερίνης.

Οι βιταμίνες και τα αντιοξειδωτικά του συμμετέχουν μαζί με όλα τα αντιοξειδωτικά που λαμβάνουμε από τη διατροφή μας, στην καταπολέμηση των ελευθέρων ριζών που βλάπτουν τα κύτταρα και μας καθιστούν επιρρεπείς σε σοβαρές ασθένειες όπως καρκίνο. Ταυτόχρονα τα κυδώνια έχουν αντιγηραντική δράση και πάλι λόγω των αντιοξειδωτικών τους.

Το κρασί που παράγεται από κυδώνι θεωρείται πολύ ωφέλιμο για όσους πάσχουν από άσθμα.

Το ωμό κυδώνι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ενάντια στη διάρροια και σύμφωνα με μελέτες έχει και αντιιικές ιδιότητες, οι οποίες προκύπτουν κυρίως από ουσίες που βρίσκονται στη φλούδα του.

Άλλες σημαντικές ιδιότητές τους είναι ότι καταπραΰνουν το ερεθισμένο στομάχι, βελτιώνουν την πεπτική λειτουργία και ο χυμός μαζί με την πούλπα ενός ψητού ή βραστού κυδωνιού, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν αντιεμετική θεραπεία.

Ο χαλκός του έχει πολλαπλή δράση στον οργανισμό μας, καθώς μειώνει τις βλάβες στους ιστούς, στηρίζει την υγεία των οστών και των νεύρων, ενώ υποστηρίζει και τη λειτουργία του θυρεοειδή αδένα, μειώνοντας την κούραση και την αδυναμία.

Η συχνή κατανάλωσή τους διευκολύνει τη λειτουργία των νεφρών και του ήπατος.

Χρήσιμες συμβουλές για τους λάτρεις του κυδωνιού

Διαλέξτε τα κυδώνια που είναι μεγάλα, σκληρά και κίτρινα (με λίγα ή καθόλου σημεία πράσινου).
Αν διαπιστώσετε στάμπες και περίεργους λεκέδες πάνω στο κυδώνι ή αυτό είναι πολύ μικρό, καλύτερα να μην το προτιμήσετε.

Σιγοβράστε τα ή ψήστε τα και μην προσθέσετε πολλή ζάχαρη, καθώς το φρούτο όσο μαγειρεύεται γλυκαίνει. Δοκιμάστε τη γεύση του μετά το μαγείρεμα για να δείτε αν και πόσο γλυκαντικό θα προσθέσετε.

Αφαιρέστε τους σπόρους του πριν το μαγειρέψετε. Όπως στα μήλα, τα βερίκοκα και άλλα παρόμοια φρούτα, οι σπόροι περιέχουν αμυγδαλίνη, η οποία στο στομάχι μας αποδεσμεύει αργά υδροκυάνιο και μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση.