Οι δοκιμασίες άσκησης αποτελούν για περισσότερα άτομα, μια σκληρή φυσική προσπάθεια υπό ελεγχόμενες συνθήκες. Συνεπώς. μπορεί να εμφανιστούν οι ίδιες επιπλοκές όπως αυτές που παρουσιάζονται στο γενικό πληθυσμό κατά τη διάρκεια φυσικής δραστηριότητας υψηλής επιβάρυνσης. Οι περισσότερες από αυτές τις επιπλοκές, όπως και στο γενικό πληθυσμό, είναι σπάνιες και ποικίλουν από ασήμαντες έως σοβαρές.
Σε άτομα χωρίς διαγνωσμένη καρδιακή πάθηση, οι δοκιμασίες άσκησης αποτελούν διαδικασίες πολύ χαμηλού κινδύνου. Για παράδειγμα, δεν παρατηρήθηκε καμία επιπλοκή σε 380.000 δοκιμασίες άσκησης σε νεαρά άτομα τα οποία αποδεδειγμένα δεν έπασχαν από κάποια καρδιακή πάθηση. Επίσης, σε 71.914 δοκιμασίες άσκησης σε άτομα χωρίς ΣΝ και που πραγματοποιήθηκαν σε ένα μόνο ιατρικό κέντρο ως μέρος ενός προγράμματος προληπτικής ιατρικής, παρατηρήθηκε μόνο μία καρδιακή επιπλοκή.
Επιπλοκές Αρρυθμίας
Οι αρρυθμίες μπορούν να προκληθούν από την άσκηση και μπορεί να κάνουν ξαφνικά την εμφάνιση τους κατά τη διάρκεια των δοκιμασιών άσκησης και των προγραμμάτων καρδιακής αποκατάστασης. Δύο από τα πιο σοβαρά είδη αρρυθμίας είναι ο κοιλιακός ινιδισμός και η κοιλιακή ταχυκαρδία. Οι περισσότερες περιπτώσεις κοιλιακού ινιδισμού που παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια άσκησης στο γενικό πληθυσμό αποβαίνουν θανάσιμες επειδή δεν μπορούν να διαγνωστούν εγκαίρως και να αντιμετωπιστούν. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια μίας δοκιμασίας άσκησης και ενός προγράμματος καρδιακής αποκατάστασης, οι συμμετέχοντες βρίσκονται υπό στενή παρακολούθηση οπότε μπορεί να γίνει έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του κοιλιακού ινιδισμού.
Η κοιλιακή ταχυκαρδία αποτελεί μια μορφή απότομης ταχυκαρδίας των κοιλιών της καρδιάς η οποία μπορεί να εκφυλιστεί σε κοιλιακό ινιδισμό συνιστώντας συνήθως τραυματισμό παρά ισχαιμία του μυοκαρδίου. Είναι ελαφρώς πιο συνηθισμένη από τον κοιλιακό ινιδισμό και παρουσιάζεται 29 φορές κάθε 50.000 δοκιμασίες άσκησης (5,8 φορές/10.000 δοκιμασίες). Τόσο στην περίπτωση της κοιλιακής ταχυκαρδίας όσο και του κοιλιακού ινιδισμού απαιτείται άμεση αντιμετώπιση με χρήση απεινιδωτή.
Άλλες λιγότερο συνηθισμένες αρρυθμίες που μπορεί να παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια δοκιμασιών άσκησης, είναι η κολπική ταχυκαρδία, η κολπική βραδυκαρδία, ο κολπικός ινιδισμός, η μεσοκοιλιοκολπική κομβική ταχυκαρδία, ο κολπικός πτερυγισμός, ο μεσο- κοιλιοκολπικός αποκλεισμός δευτέρου βαθμού και ο αποκλεισμός αριστερού σκέλους. Οι αρρυθμίες εμφανίζονται συνήθως σε άτομα με ιστορικό αρρυθμιών.
Αντενδείξεις για Συμμετοχή σε Δοκιμασίες Άσκησης
Επειδή οι δοκιμασίες άσκησης μπορεί να αποβούν επικίνδυνες, είναι σημαντική η έγκαιρη αναγνώριση εκείνων που διαθέτουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών ώστε, να εξαιρούνται αυτών των δοκιμασιών αν αυτό κρίνεται αναγκαίο. Το προσωπικό που συμμετέχει στις δοκιμασίες άσκησης πρέπει να είναι εξοικειωμένο με τις αντενδείξεις και τις προφυλάξεις της συμμετοχής στις δοκιμασίες αυτές. Υπάρχουν δημοσιευμένες οδηγίες ή κατευθύνσεις σχετικά με τις αντενδείξεις που ισχύουν για τις δοκιμασίες άσκησης.
Αντενδείξεις συμμετοχής στις δοκιμασίες άσκησης
Απόλυτες
- Πρόσφατες σημαντικές αλλοιώσεις του ΗΚΓ ηρεμίας οι οποίες υποδεικνύουν σημαντική ισχαιμία, πρόσφατο έμφραγμα μυοκαρδίου [εντός των δύο προηγούμενων ημερών) ή άλλα οξύ καρδιακό επεισόδιο.
- Ασταθής στηθάγχη
- Οι ανεξέλεγκτες καρδιακές αρρυθμίες που προκαλούν συμπτώματα κυκλοφορικής ανεπάρκειας.
- Σοβαρή συμπτωματολογία αορτικής στένωσης.
- Συμπτωματολογία ανεξέλεγκτης καρδιακής ανεπάρκεια
- Οξεία πνευμονική εμβολή ή πνευμονική έμφραξη.
- Οξεία μυοκαρδίτιδα ή περικαρδίτιδα.
- Υποψία ή διάγνωση ανευρύσματος
- Οξεία λοίμωξη
Σχετικές
- Στένωση της κύριας αριστερής στεφανιαίας αρτηρίας.
- Μέτρια στένωση βαλβίδας της καρδιάς.
- Μη φυσιολογική συγκέντρωση ηλεκτρολυτών (π.χ. υποκαλιαιμία, υπαμαγνησιαιμία)
- Σοβαρή αρτηριακή υπέρταση (δηλαδή συστολική αρτηριακή πίεση > 200 mm Hg και /ή διαστολική αρτηριακή πίεση >110 mm Hg) κατά την ηρεμία.
- Ταχυαρρυθμίες ή βραδυαρρυθμίες.
- Υπερτροφική καρδιομυοπάθεια και άλλες μορφές αποφρακτικής νόσου.
- Νευρομυϊκές, μυοσκελετικές ή ρευματοειδείς 6ic- ταραχές οι οποίες μπορούν να επιδεινωθούν με την άσκηση.
- Μεσοκοιλιοκολπική απόφραξη υψηλού βαθμού.
- Κοιλιακό ανεύρυσμα.
- Ανεξέλεγκτες μεταβολικές παθήσεις [π.χ. διαβήτη υπερθυρεοειδισμός ή μυξοίδημα)
- Χρόνιες μολυσματικές ασθένειες (π.χ. μονοπύρηνα:::’ ηπατίτιδα, AIDS)
Γενικά, οι αντενδείξεις είναι καταστάσεις οι οποίες μπορεί να επιδεινωθούν με την άσκηση ή να επηρεάσουν την απόδοση κατά την άσκηση. Πα παράδειγμα, η δοκιμασία άσκησης σε ασθενή με ασταθή στηθάγχη μπορεί να οδηγήσει σε έμφραγμα του μυοκαρδίου ή κάποια αρρυθμία που μπορεί να αποβεί μοιραία. Η σοβαρή στένωση αορτής, το ανεύρυσμα και η μυοκαρδίτιδα αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης θανάσιμων επιπλοκών. Οι αντενδείξεις αυτές βασίζονται περισσότερο στην εμπειρική γνώση και όχι τόσο στις κλινικές μελέτες.
Το επίπεδο εμπειρίας του προσωπικού που συμμετέχει στις δοκιμασίες άσκησης, η πρόσβαση σε ιατρικό εξοπλισμό και υπηρεσίες για την αντιμετώπιση έκτακτων (επειγόντων) περιστατικών και τα οφέλη που θα προκύψουν από τις δοκιμασίες άσκησης, πρέπει να κρίνονται πολύ σοβαρά πριν αποφασισθεί το κατά πόσο ασφαλής είναι η διεξαγωγή των δοκιμασιών άσκησης σε άτομα των οποίων η κατάσταση της υγείας τους προϋποθέτει προφυλάξεις. Σε μερικές περιπτώσεις είναι προτιμότερο να αναβάλλεται η διεξαγωγή μίας δοκιμασίας μέχρι ο ασθενής να θεραπευτεί ή να σταθεροποιηθεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι αλλαγές του μέσου και του πρωτόκολλου άσκησης και/ή του σημείου τερματισμού δοκιμασίας, μπορούν να αυξήσουν την ασφάλεια της δοκιμασίας για τους εξεταζόμενους Μεγάλης σημασίας για την διεξαγωγή των δοκιμασιών άσκησης είναι η δυνατότητα παρακολούθησης του ΗΚΓ και της αρτηριακή πίεσης όπως και η παρουσία ενός έμπειρου γιατρού κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας άσκησης και η μείωση των κριτηρίων τερματισμού της δοκιμασίας.
Ενδείξεις για τον Τερματισμό της Δοκιμασίας Άσκησης
Ο τερματισμός μίας δοκιμασίας άσκησης εξαρτάται από την εμπειρία και την κρίση εκείνων που την εποπτεύουν. Όπως με τις αντενδείξεις, οι ρυθμίσεις και οι ενδείξεις που παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας μπορούν να επηρεάσουν τον χρόνο τερματισμού της. Η αύξηση της στηθάγχης (πόνος στο στήθος), η ασκησιογενής υπόταση (πολύ χαμηλή αρτηριακή πίεση), ενδείξεις και συμπτώματα ισχαιμίας του μυοκαρδίου (έλλειψη οξυγονωμένης ροής αίματος στην καρδιά) και οι σοβαρές αρρυθμίες αποτελούν σοβαρά προβλήματα τα οποία επισπεύδουν τον τερμαπισμό των δοκιμασιών. Άλλοι λόγοι, όπως είναι η τεχνική αδυναμία παρακολούθησης του ΗΚΓ και η επιθυμία του εξεταζόμενου να σταματήσει, αποτελούν ευνόητους λόγους τερματισμού της δοκιμασίας. Η απόφαση της συνέχισης της δοκιμασίας άσκησης πρέπει να λαμβάνεται από κάποιον έμπειρο γιατρό. Το προσωπικό που διεξάγει το τεστ πρέπει να είναι πολύ προσεκτικό και να λαμβάνει υπόψη του ότι πολλές φορές είναι καλύτερα να τερματίσει τη δοκιμασία νωρίτερα παρά αργότερα θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή ή την υγεία του εξεταζόμενου.
Παρακολούθηση των Εξεταζόμενων μετά τον Τερματισμό της Δοκιμασίας Άσκησης
Σε περίπτωση που μια δοκιμασία άσκηση τερματιστεί, ο γιατρός που την επιβλέπει πρέπει να εφαρμόσει τις σωστές ενέργειες οι οποίες περιλαμβάνουν ένα ή ακόμη και όλα από τα παρακάτω:
- Ειδοποίηση και παρακολούθηση από ειδικό γιατρό εάν δεν ήταν κάποιος παρών κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας.
- Προσεκτική παρατήρηση του ΗΚΓ, της αρτηριακής πίεσης και άλλων ενδείξεων ή συμπτωμάτων μέχρι να υποχωρήσει ή σταθεροποιηθεί η κατάσταση.
- Αντιμετώπιση (της αρρυθμίας ή της στηθάγχης) από το ενδεδειγμένο ιατρικό προσωπικό.
- Τηλεφωνική επαφή με το γιατρό πρωτοβάθμιας φροντίδας ή τον οικογενειακό γιατρό.
- Μεταφορά στο τμήμα επειγόντων περιστατικών ή σε ιατρείο.
- Πρόσβαση στο σύστημα αντιμετώπισης επειγόντων περιστατικών.
Ανεξάρτητα από το σχέδιο δράσης ο γιατρός και το προσωπικό πρέπει να προβούν σε λεπτομερή καταγραφή του περιστατικού με αρχειοθέτηση του ΗΚΓ, των τιμών της αρτηριακής πίεσης και όλων των αποτελεσμάτων της δοκιμασίας.
Πηγή: www.mp-fitness.gr