Οι λάτρεις του ξυπόλητου τζόγκινγκ πιστεύουν ότι το τρέξιμο δίχως παπούτσια ή έστω με μία… υποψία υποδήματος διευκολύνει την προσπάθειά τους, αυξάνει την ταχύτητά τους και μειώνει τον κίνδυνο τραυματισμού.
Απρόσμενος αριθμός νέων μελετών όμως, που εξέτασαν πώς αντιδρά ο οργανισμός όταν τρέχουμε δίχως παπούτσια, θέτουν υπό αμφισβήτηση αυτές τις πεποιθήσεις, γράφει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς».
Ένα από τα κυριότερα επιχειρήματα των θιασωτών του ξυπόλητου τρεξίματος είναι ότι με αυτόν τον τρόπο η δύναμη της βαρύτητας κάνει τον δρομέα να προσγειώνεται στο πρόσθιο τμήμα του πέλματος και όχι στο οπίσθιο, όπως συμβαίνει με τα αθλητικά παπούτσια.
Το να πατάμε πρώτα με τα δάχτυλα «είναι το φυσιολογικό», λένε. Επιπλέον, ισχυρίζονται ότι αυτού του είδους ο διασκελισμός απαιτεί λιγότερο οξυγόνο και προσπάθεια όποια κι αν είναι η ταχύτητα της κίνησης, ενώ τελικά βοηθά τους δρομείς να τρέχουν ταχύτερα ή επί περισσότερη ώρα.
Την ιδέα αυτή αντικρούει η πρώτη από τις νέες μελέτες, η οποία δημοσιεύθηκε στην Επιθεώρηση Εφηρμοσμένης Φυσιολογίας (JAP). Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης στο Αμχερστ (UMASS Amherst) επιστράτευσαν 37 δρομείς, οι 19 εκ των οποίων πατούσαν πρώτα με τη φτέρνα όταν έτρεχαν και οι υπόλοιποι με το πρόσθιο τμήμα του πέλματος.
Οι ερευνητές κατέγραψαν πόση ενέργεια έκαιγαν με τρεις διαφορετικές ταχύτητες, που αντιστοιχούσαν σε ήπιο, μέτριο και γρήγορο τρέξιμο, ενώ τους ζήτησαν να αλλάξουν και διασκελισμό.
Αποτέλεσμα: το τρέξιμο με την προσγείωση πρώτα στη φτέρνα ανεδείχθη το πιο αποτελεσματικό όσον αφορά τις δαπάνες ενέργειας (καύσεις) από τον οργανισμό. Ειδικότερα, οι δρομείς που πρώτα πατούσαν στη φτέρνα χρειάζονταν λιγότερο οξυγόνο και έκαιγαν λιγότερους υδατάνθρακες, ανεξάρτητα από την ταχύτητά τους και ανεξάρτητα από το αν έτσι συνήθιζαν να τρέχουν ή άλλαξαν διασκελισμό για τους σκοπούς της μελέτης.
Αυτό είναι πολύ σημαντικό, σύμφωνα με τους ερευνητές, διότι η διατήρηση των αποθεμάτων υδατανθράκων του οργανισμού σημαίνει ότι ο αθλητής έχει μεγαλύτερη αντοχή και μειώνονται οι πιθανότητες να σωριαστεί ξαφνικά από την κούραση.
Πρόληψη τραυματισμών
Τα ευρήματα αυτά ενισχύουν ανάλογα στοιχεία από πέντε άλλες μελέτες, οι οποίες παρουσιάσθηκαν προσφάτως στο ετήσιο συνέδριο του Αμερικανικού Κολεγίου Αθλητιατρικής (ACSM) στην Ινδιανάπολη. Οι μελέτες κατέληξαν ομόφωνα στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν σημαντικά οφέλη όσον αφορά την «οικονομία δυνάμεων» μεταξύ του να τρέχει κάποιος με κανονικά αθλητικά παπούτσια ή ξυπόλητος.
Εξίσου δυσοίωνα είναι και τα νέα ευρήματα για την πρόληψη των τραυματισμών με το ξυπόλητο τρέξιμο. Αν και πολλοί ξυπόλητοι δρομείς πιστεύουν ότι τα πολύ ελαφριά έως ανύπαρκτα παπούτσια δυναμώνουν τους μυς των ποδιών, ελαττώνοντας τον κίνδυνο τραυματισμού, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Brigham Young δεν κατόρθωσαν να το επιβεβαιώσουν σε μελέτη που πραγματοποίησαν.
Οπως εξήγησαν στο συνέδριο, για να μειωθεί ο κίνδυνος τραυματισμού με το ξυπόλητο τρέξιμο θα πρέπει η ποδική καμάρα να αλλάξει σχήμα. Ωστόσο, παρακολουθώντας επί 10 εβδομάδες ομάδα εθελοντών οι οποίοι άρχισαν να τρέχουν ξυπόλητοι δεν είδαν καμία αλλαγή στις ποδικές καμάρες τους.
Ένας στους τρεις
Άλλες ερευνητικές ομάδες έκαναν κάτι ακόμα πιο απλό: ρώτησαν εκατοντάδες εθελοντές εάν υιοθέτησαν τη μόδα του ξυπόλητου ή σχεδόν ξυπόλητου τρεξίματος και εάν είδαν μείωση στους τραυματισμούς τους. είπε πως έκανε την αλλαγή, αλλά 32% από αυτούς είπαν ότι είχαν τραυματισμούς εξαιτίας της – και πολλοί ξανάρχισαν να χρησιμοποιούν τα παλιά τους παπούτσια.
Καμία από αυτές τις μελέτες, βεβαίως, δεν υποδηλώνει ότι το ξυπόλητο ή σχεδόν ξυπόλητο τρέξιμο είναι επικίνδυνο για όλους τους δρομείς. Υποδηλώνουν απλώς ότι εύκολες απαντήσεις δεν υπάρχουν, σύμφωνα με τους ειδικούς.
«Άλλοι δρομείς είναι καλύτερα όταν κάνουν την αλλαγή και άλλοι χειρότερα», λέει ο δρ Ρότζερ Κρέιμ, καθηγητής Αθλητικής Φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο. Και προσθέτει ότι το κύριο μάθημα από τα νέα ευρήματα είναι πως ισχυρισμοί τύπου «όλοι οι δρομείς καλά θα κάνουν να τρέχουν ξυπόλητοι» είναι «σίγουρα λανθασμένοι».
Συνεπώς, ξεχάστε τις παραινέσεις και τρέξτε με τον τρόπο που είναι πιο φυσικός και άνετος για εσάς, συνιστούν οι ειδικοί. Εάν δεν έχετε ενδείξεις τραυματισμού είναι σαφές ότι τρέχετε με τον τρόπο που ταιριάζει καλύτερα στο σώμα σας.