Οι τραυματισμοί είναι αναπόσπαστο μέρος του κάθε ανταγωνιστικού αθλήματος, με τα ομαδικά αθλήματα να εμφανίζουν συνήθως ένα υψηλότερο ποσοστό τραυματισμού από ότι τα αθλήματα αντοχής. Στο επίπεδο των ελίτ ενός αθλήματος, υπάρχουν σημαντικές οικονομικές δαπάνες σε μια ομάδα ή οργάνωση στην περίπτωση που ένας αθλητής δεν μπορεί να αγωνιστεί. Έτσι, η έρευνα για τις μεθόδους και τις τεχνικές επιτάχυνσης της ανάρρωσης από τραυματισμό είναι ένας βασικός τομέας.
Ένα από τα βασικά ζητήματα σχετικά με τους τραυματισμούς είναι η αναπόφευκτη απώλεια μυϊκής μάζας που μπορεί να συμβεί, ειδικά στην περίπτωση που μία άρθρωση ή ένα άκρο μένει ακινητοποιημένο σε γύψο. Ενώ οι τραυματισμοί που σχετίζονται με τον αθλητισμό μπορεί να συμβούν σε πολλές μορφές, οι τραυματισμοί στο γόνατο τείνουν να είναι μεταξύ των πιο συχνών και συχνά οι πιο σοβαροί από την άποψη του χρόνου αποκατάστασης, της ιατρικής φροντίδας που απαιτείται κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης, της ψυχολογικής πίεσης που επιβάλλεται στον αθλητή και της συνολικής χρηματοοικονομικής επιβάρυνσης.
Διατροφή και Μυϊκή Απώλεια
Όμως, εν αγνοία κάποιων, υπάρχουν επιλεγμένες και αποδεδειγμένες διατροφικές στρατηγικές που μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά το ρυθμό της ανάκαμψης και να ελαχιστοποιήσουν το ποσό της μυϊκής απώλειας (και συνδεδεμένης μείωσης της λειτουργικής δύναμης) που συνήθως συνδέονται με την ακινητοποίηση των άκρων. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό European Journal of Sport Science προσπάθησε να παρέχει μια επισκόπηση των βασικών αποτελεσματικών στρατηγικών για τη βελτίωση του χρόνου ανάκαμψης
Μυϊκή Απώλεια και Τραυματισμός
Όταν ένας μυς/άκρο ακινητοποιείται η πιο ταχεία φάση μυϊκής απώλειας συμβαίνει κατά τη διάρκεια των πρώτων 1-2 εβδομάδων. Αυτό οφείλεται στην απότομη μείωση του επιπέδου της μυϊκής σύσπασης και της δραστηριότητας βάρους λόγω των ακινητοποιημένων άκρων. Ενώ παράγοντες όπως το φύλο, η προπονητική κατάσταση, η μυϊκή ομάδα και η ηλικία όλα επηρεάζουν το ποσοστό των μυών που χάνονται, μελέτες δείχνουν ότι ο ανενεργός μυϊκός ιστός γενικά διασπάται σε ποσοστό περίπου 0,5% ανά ημέρα
Ποσότητα πρωτεΐνης κατά τη διάρκεια τραυματισμού
Πρόσφατη έρευνα σε ηλικιωμένα άτομα (> 65 ετών) αποκάλυψε ένα φαινόμενο που ονομάζεται αναβολική αντίσταση, σύμφωνα με το οποίο η ανταπόκριση της κανονικής πρωτεϊνικής σύνθεσης μετά την κατανάλωση πρωτεΐνης μειώνεται. Αυτό σημαίνει ότι μια δόση ~ 20γρ πρωτεΐνης σε υγιείς, νεαρούς άνδρες, που κανονικά επαρκούν για να εμφανιστεί η μέγιστη μυϊκή πρωτεϊνοσύνθεση δεν παράγει το ίδιο και στους ηλικιωμένους. Αντ ‘αυτού μια δόση 35-40γρ πρωτεΐνης φαίνεται να απαιτείται για τη μεγιστοποίηση της μυϊκής πρωτεϊνοσύνθεσης.
Σύνθεση της πρωτεΐνης κατά τη διάρκεια του τραυματισμού
Τα ίδια φαινόμενα φαίνεται να συμβαίνουν στο μυϊκό ιστό που έχει ακινητοποιηθεί επί 1-2 εβδομάδες. Αυτός είναι ο λόγος που οι τρέχουσες συστάσεις υποδεικνύουν την κατανάλωση τουλάχιστον 20γρ πρωτεΐνης σε τακτά χρονικά διαστήματα καθ ‘όλη τη διάρκεια της ημέρας. Η συνολική ποσότητα πρωτεΐνης που απαιτείται για τη μεγιστοποίηση της μυϊκής πρωτεϊνοσύνθεσης μπορεί να αντισταθμιστεί, ανάλογα με την ολική περιεκτικότητα σε λευκίνη. Λόγω του ισχυρού ρόλου της στη ρύθμιση της μυϊκής πρωτεϊνοσύνθεσης, μελέτες έχουν δείξει ότι η πρωτεΐνη ορού γάλακτος με σχετικά υψηλή περιεκτικότητα σε λευκίνη μπορεί να οδηγήσει σε παρόμοια ποσοστά μυϊκής πρωτεϊνοσύνθεσης στους ηλικιωμένους, όπως υψηλές δόσεις πρωτεΐνης ~ 35-40γρ.
Χρονοδιάγραμμα της πρόσληψης πρωτεΐνης κατά τη διάρκεια τραυματισμού
Ο άλλος βασικός παράγοντας ρύθμισης της μυϊκής πρωτεϊνοσύνθεσης και η διάσπαση της είναι ο χρονισμός/συχνότητα της πρόσληψης πρωτεΐνης. Η τακτική πρόσληψη πρωτεΐνης παρέχει ένα επαναλαμβανόμενο ερέθισμα του μυϊκού ιστού, το οποίο χρησιμεύει ως αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη της βλάβης του. Ενώ υπάρχει ένα επιχείρημα για να χρησιμοποιήσετε πρωτεΐνη καζεΐνης για τη συνεχή απελευθέρωση αμινοξέων κατά τη διάρκεια αρκετών ωρών, μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι επαναλαμβανόμενες δόσεις πρωτεΐνης ορού γάλακτος είναι πιο αποτελεσματικές για τη διέγερση της μυϊκής πρωτεϊνοσύνθεσης καθ ‘όλη την διάρκεια της ημέρας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα επίπεδα του πλάσματος των αμινοξέων όπως η λευκίνη πρέπει να φθάσουν σε ένα κρίσιμο επίπεδο στο αίμα, προκειμένου να διεγερθεί η βέλτιστη μυϊκή πρωτεϊνοσύνθεση. Με την πρωτεΐνη καζεΐνης, τα επίπεδα των αμινοξέων στο αίμα είναι χαμηλότερα λόγω του χαμηλότερου ρυθμού αφομοίωσης.
Διατροφική στρατηγική πρωτεΐνης για την πρόληψη της διάσπασης μυών
Εστιάζοντας στη σωστή πρωτεΐνη, στις σωστές ποσότητες και στη σωστή στιγμή, όπως περιγράφεται παραπάνω επιτρέπει το μέγιστο αναβολισμό μυϊκής πρωτεΐνης για 6-12 ώρες την ημέρα, παρέχοντας έτσι την καλύτερη ευκαιρία για την ελαχιστοποίηση της μυϊκής βλάβης που σχετίζεται με τραυματισμό. Πράγματι, μία πρόσφατη μελέτη που χρησιμοποιεί αυτό το είδος της διατροφικής στρατηγικής απέδειξε ευνοϊκές 24ωρες τιμές στη μυϊκή πρωτεϊνοσύνθεση σε σύγκριση με άτομα που τρέφονταν με ισοδύναμες ποσότητες πρωτεΐνης καθημερινά, αλλά με άνισες ποσότητες κατανεμημένες κατά τα τρία γεύματα.
Περιπτωσιολογική μελέτη τραυματισμού και διατροφής
Μια περιπτωσιολογική μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα που αφορούσε έναν Άγγλο ποδοσφαιριστή του Premier League ο οποίος ανάρρωνε από χειρουργική επέμβαση πρόσθιου χιαστού συνδέσμου ανέφεραν λιγότερη από τη μισή μυϊκή ατροφία από το ακινητοποιημένο πόδι από ότι θα αναμενόταν με βάση τις αρχές της πρωτεϊνικής διατροφής (μεταξύ άλλων) που επισημάνθηκε σ’ αυτό το άρθρο. Το άτομο έχασε μόνο 1.35kg μυϊκής μάζας, σε αντίθεση με τα αναμενόμενα 3kg παρά το γεγονός ότι ήταν άρτια εκπαιδευμένος με μεγαλύτερη αρχική μυϊκή μάζα στα πόδια από ένα ανεκπαίδευτο άτομο, χαρακτηριστικά που μερικές μελέτες δείχνουν αποτέλεσμα στην αύξηση του ρυθμού της μυϊκής απώλειας. Επομένως, η παρούσα περιπτωσιολογική μελέτη χρησιμεύει ως παράδειγμα, ότι οι διατροφικές και άλλες παρεμβάσεις (π.χ. νευρομυϊκή ηλεκτρική διέγερση) που εφαρμόστηκαν ήταν αποτελεσματικές στην εξασθένηση της μυϊκής ατροφίας, τουλάχιστον σε ορισμένο βαθμό.
Επιμέλεια: Μιχάλης Καραγιώργος, Γυμναστής, απόφοιτος ΤΕΦΑΑ
Πηγή: Mrsupplement.com.au