Το Taekwondo είναι μια κορεατική τέχνη αυτοάμυνας που απαιτεί υψηλό βαθμό φυσικής κατάστασης και συντονισμού.
Προκειμένου οι αθλητές να έχουν καλύτερη απόδοση κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, είναι σημαντικό να τροφοδοτούνται και να ενυδατώνονται επαρκώς. Οι αθλητές του Taekwondo συχνά επιλέγουν να ανταγωνίζονται σε μια κατηγορία βάρους που είναι χαμηλότερη από το τυπικό σωματικό βάρος τους, ως εκ τούτου δεν είναι ασυνήθιστο να βλέπουμε αθλητές να υιοθετούν ακατάλληλες στρατηγικές για να επιτύχουν ταχεία απώλεια βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα. Μέθοδοι όπως ο αυστηρός περιορισμός τροφίμων και υγρών, η υπερβολική άσκηση, η χρήση σάουνων, καθαρτικών και διουρητικών μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τους θρεπτικούς στόχους, να μειώσουν την απόδοση και να αυξήσουν τον κίνδυνο για πιθανά ιατρικά προβλήματα.
Προκειμένου να επιτευχθεί με ασφάλεια το επιθυμητό βάρος, η πρόσληψη ενέργειας πρέπει να ταιριάζει με το φορτίο της εκπαίδευσης όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένα. Αυτό όχι μόνο επιτρέπει επαρκή καύσιμα για να αντιμετωπίσει κανείς τις απαιτήσεις της προπόνησης, αλλά και αποτρέπει την ανεπιθύμητη λήψη βάρους. Η διατροφή των αθλητών θα πρέπει επομένως να επικεντρωθεί σε τροφές που περιέχουν θρεπτικά συστατικά, αποφεύγοντας κυρίως τα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Η σωστή αθλητική διατροφή μπορεί να συμβάλει στην προώθηση της βελτίωσης της μυϊκής ανάπτυξης, της μεγαλύτερης αντοχής και της ταχύτερης ανάνηψης. Αντίθετα, οι κακές διατροφικές συνήθειες μπορούν να οδηγήσουν σε υπερβολική αύξηση βάρους, βραδύτερη ταχύτητα και έλλειψη ενέργειας.
Διατροφή και taekwondo
Η βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων είναι ένας από τους σημαντικούς στόχους της αθλητικής επιστήμης και της αθλητικής ιατρικής. Ένα σημαντικό στοιχείο στην επίτευξη των αθλητικών επιδόσεων, είναι και η κατάλληλη διατροφή, όπου για το συγκεκριμένο άθλημα είναι απαραίτητη τόσο για τη βελτίωση της απόδοσης, όσο και για τη διατήρηση της υγείας των αθλητών. Στη διατροφή του κάθε αθλητή, συμπεριλαμβανομένου του επαγγελματία του Taekwondo, ο αθλητής θα πρέπει να βρει τις κατάλληλες θερμίδες και τις βέλτιστες ποιοτικές και ποσοτικές πτυχές της καθημερινής του διατροφής. Επίσης, η προσαρμογή της δίαιτας κατά τη διάρκεια των διαφόρων περιόδων κατάρτισης (εκπαίδευση, ανάκαμψη, προανταγωνισμός και ανταγωνισμός) μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την φυσική κατάσταση των αθλητών και τα αποτελέσματά τους στον αγώνα.
Η διατροφή των αθλητών θα πρέπει να υποστηρίζει τις καθημερινές δραστηριότητες των αθλητών, καθώς και να καλύπτει τις ενεργειακές τους ανάγκες που προκαλούνται από την αθλητική προσπάθεια. Η ορθολογική διατροφή μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τις επιδόσεις τους στον αθλητισμό. Μια επαρκής διατροφή από την άποψη της ποσότητας και της ποιότητας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση, θα έχει ως αποτέλεσμα τη βελτιστοποίηση των αθλητικών επιδόσεων. Η μη τήρηση αυτής της διατροφής μπορεί συχνά να θέσει σε κίνδυνο τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Τα τρόφιμα εξασφαλίζουν τη δραστηριότητα που διεξάγεται χωρίς να είναι επιβλαβή για την υγεία αλλά, αντίθετα, να συμβάλλουν στην ενίσχυσή της. Τα τρόφιμα σχηματίζονται από θρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες, λιπίδια, υδατάνθρακες). Η καλή διατροφή μπορεί να επιτευχθεί καθημερινά μέσω της διαχείρισης της τροφής, συμπεριλαμβανομένης της ρυθμιζόμενης πρόσληψης υδατανθράκων, λιπών, πρωτεϊνών, βιταμινών, μετάλλων και νερού.
Η ενέργεια που παράγεται από την οξείδωση των τροφών, είναι απαραίτητη για να ανταποκριθεί στις ζωτικές λειτουργίες και να προσαρμοστεί στις περιβαλλοντικές συνθήκες (λειτουργία της θερμορύθμισης) στην αναπτυχθείσα δραστηριότητα (επαγγελματική) και στην ενεργειακή δαπάνη κατά τη διάρκεια των εκπαιδευτικών συναντήσεων και του ανταγωνισμού. Αυτή η ενέργεια εκφράζεται σε θερμίδες (δηλαδή μονάδα μέτρησης που εκφράζει την ενεργειακή αξία της τροφής).
Η ορθολογική διατροφή του αθλητή πρέπει να ανταποκρίνεται στους ακόλουθους στόχους:
- Εξασφάλιση, από άποψη ποσότητας και ποιότητας, των θρεπτικών ουσιών που είναι απαραίτητες για την κάλυψη των συνολικών θερμιδικών αναγκών.
- Παροχή των ειδικών μέσων για ανάκαμψη μετά από προσπάθεια.
- Συμβολή στη διατήρηση της καλής υγείας.
Οι εμπειρογνώμονες στον τομέα αυτό πιστεύουν ότι η έννοια της ισορροπίας των τροφίμων σχετίζεται κυρίως με την κατανομή ορισμένων ειδών τροφίμων τα οποία είναι καταταγμένα σε κατηγορίες. Ωστόσο, τα τρόφιμα της ίδιας κατηγορίας ενδέχεται να έχουν διαφορετικές ιδιότητες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την επιλογή τους. Είναι γνωστό ότι τα ενεργειακά θρεπτικά συστατικά στα τρόφιμα χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: πρωτεΐνες, λιπίδια και υδατάνθρακες.
Αρκετά θρεπτικά συστατικά είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού: υδατάνθρακες και μορφές ζάχαρης, λιπίδια και λιπαρά οξέα, πρωτεΐνες και αμινοξέα, νερό, βιταμίνες και ορυκτά και ιχνοστοιχεία. Μια αποτελεσματική δίαιτα αθλητών πρέπει να ικανοποιεί όχι μόνο τις βιολογικές ανάγκες της ενεργειακής φύσης, αλλά και τις ψυχολογικές και κοινωνικές. Μια καλά διαρθρωμένη δίαιτα θα πρέπει να καθορίζεται με βάση την εξατομίκευση της ισορροπίας τροφίμων για κάθε αθλητή.
Η ιδανική διατροφή για αγωνιστικά αθλήματα όπως το Taekwondo, θα πρέπει να φέρει συνολική θερμιδική πρόσληψη 60-65kcal/ kg σωματικού βάρους με υψηλή αναλογία υδατανθράκων (γλυκίδια) και χαμηλή αναλογία λιπιδίων με επαρκή ποσότητα πρωτεϊνών και ινών.
Το επίκεντρο της διατροφής είναι οι θρεπτικοί υδατάνθρακες. Πλούσια τρόφιμα, όπως τα ζυμαρικά, το ρύζι, το ψωμί, τα φρούτα, τα αμυλώδη λαχανικά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, θα παράσχουν στους μύες το καύσιμο που χρειάζονται προκειμένου να ανταποκριθούν στο άθλημά τους. Ακόμη, μέτρια ποσά χαμηλών πηγών πρωτεϊνών και λίπους, όπως το άπαχο κρέας, τα άπαχα πουλερικά, τα ψάρια, τα αυγά, οι γαλακτοκομικές και χορτοφαγικές πηγές, όπως επίσης, πρόσθετα φρούτα και λαχανικά για την παροχή βιταμινών και ορυκτά, πρέπει να προστεθούν στη διατροφή των αθλητών, έτσι ώστε να καταφέρουν να αποκτήσουν την ισορροπία που χρειάζεται το γεύμα τους. Συνολικά, ο αθλητής πρέπει να καταναλώνει μια διατροφή, η οποία να του παρέχει όλες τις διατροφικές τους ανάγκες, επιτρέποντάς τους να επιτύχει σταδιακά και να διατηρήσει μια άπαχη σωματική διάπλαση προσαρμοσμένη στην κατηγορία του βάρους τους. Τα γεύματα λοιπόν και τα σνακ θα πρέπει να είναι χρονομετρημένα κατά τη διάρκεια της ημέρας για να επιτρέπουν έτσι στον αθλητή να ανεφοδιάζεται πριν από κάθε προπόνηση
Για να ανταποκριθεί ο αθλητής στη βέλτιστη απόδοση του αθλήματος και στο αθλητικό προσδόκιμο επιβίωσης, θα πρέπει να σέβεται, εκτός από την σωματική, τεχνική και τακτική εκπαίδευση, έναν αθλητικό τρόπο ζωής κατά τον οποίο η κατάλληλη διατροφή έχει ηγετικό ρόλο.
Επιμέλεια: Κάλλια Θ. Γιαννιτσοπούλου, κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος, MSc, MBA, SRD, Επιστημονικό Διαιτολογικό Κέντρο ‘Σώμα Υγιές’, www.somaygies.gr