Επιστήμονες της βιομηχανίας των τροφίμων, ρίχνουν φως σε ορισμένα κατά τ’ άλλα καθημερινά τρόφιμα υπεράνω υποψίας, τα οποία, ωστόσο, στην πραγματικότητα είναι γεμάτα τοξίνες και χημικά, παράλληλα, μας δίνουν απλές εναλλακτικές, για μια πιο υγιεινή και καθαρή διατροφή.
«Καθαρή διατροφή» σημαίνει να επιλέγουμε φρούτα, λαχανικά τα οποία καλλιεργούνται, μεγαλώνουν και πωλούνται με την ελάχιστη δυνατή επεξεργασία. Συχνά αυτά είναι βιολογικά και μόνο σπανίως (αν ποτέ) δύνανται να περιέχουν πρόσθετα.
Στην καθημερινότητά μας όμως, σε ορισμένες περιπτώσεις οι μέθοδοι που ακολουθούνται από τους παραγωγούς τροφίμων δεν είναι ούτε καθαρές, ούτε βιώσιμες για το περιβάλλον.
Το αποτέλεσμα είναι να βλάπτεται η υγεία μας, το περιβάλλον ή και τα δύο.
Αποφασίσαμε έτσι, να ρίξουμε μια διαφορετική ματιά στη διατροφή μας, μέσα από τα μάτια των ανθρώπων που σκοπό της ζωής τους έχουν να μελετούν και να ανακαλύπτουν τι είναι ασφαλές — και τι όχι — για κατανάλωση. Τους θέσαμε ένα απλό και ξεκάθαρο ερώτημα:
«Ποιες τροφές αποφεύγετε;» Δεν υποστηρίζουμε ότι, οι απαντήσεις τους, συνθέτουν μια λίστα «απαγορευμένων τροφών». Πιθανότατα όμως, το να επιλέξετε την εναλλακτική που προτείνουν, θα σας εξασφαλίσει καλύτερη υγεία — και ηρεμία.
* Ο ενδοκρινολόγος δεν θα φάει: Ντομάτα σε μεταλλική κονσέρβα !!!
Ο Fredrick Vom Saal είναι ενδοκρινολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μιζούρι και ασχολείται με τη μελέτη της Βισφαινόλης-Α (bisphenol-A, BPA). Το πρόβλημα: Η συνθετική ρητίνη με την οποία είναι επενδυμένο το εσωτερικό των μεταλλικών κονσερβών, περιέχει τη χημική ένωση BPA.
Η έρευνα έχει δείξει ότι η BPA, πέρα από τις ιδιότητες που την κάνουν χρήσιμη στη βιομηχανία πλαστικών, δρα μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό και ως συνθετικό οιστρογόνο, το οποίο έχει συνδεθεί με ένα φάσμα ασθενειών που πιάνει από αναπαραγωγικές δυσλειτουργίες, μέχρι καρδιοπάθειες, διαβήτη και παχυσαρκία. Δυστυχώς, η οξύτητα του ζωμού της ντομάτας, προκαλεί έκπλυση της BPA, μεταφέροντάς την από τη ρητίνη μέσα στο ζωμό και, στη συνέχεια, μέσα στο φαγητό σας.
Οι μελέτες δείχνουν ότι η BPA στο σώμα των περισσότερων ανθρώπων υπερβαίνει το κρίσιμο εκείνο μέγεθος, πέρα από το αντίστοιχο όπου αρχίζει να επηρεάζεται η παραγωγή σπέρματος και να προκαλείται χρωμοσωμική βλάβη στα ωάρια των πειραματόζωων.
«Είναι δυνατό να ληφθούν 50 mcg BPA ανά λίτρο, από μια κονσέρβα ντομάτας και αυτή είναι μια ποσότητα που θα έχει αντίκτυπο στους ανθρώπους, ιδιαίτερα τους νεότερους», λέει ο vom Saal· «εγώ ούτε που πλησιάζω κονσέρβα ντομάτας». Η λύση: Επιλέξτε ντομάτες σε γυάλινα μπουκάλια (τα οποία δεν περιέχουν εσωτερική επίστρωση ρητίνης).
Μπορείτε επιπλέον, να επιλέξετε μεταξύ διαφόρων τύπων συσκευασιών Tetra Pak.
Συμβουλή εξοικονόμησης: Εάν η συνταγή σας το επιτρέπει, αντί για κονσέρβα ντομάτας, χρησιμοποιήστε εμφιαλωμένη σάλτσα ζυμαρικών (σε γυάλινο μπουκάλι). Για να είναι η γεύση της σάλτσας όσο το δυνατόν πιο κοντά στην αρχική γεύση της ντομάτας, ψάξτε για σάλτσες με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο (αλάτι) και όσο το δυνατό λιγότερα επιπρόσθετα μυρωδικά και άλλα υλικά, αλλιώς ίσως χρειαστεί να προσαρμόσετε τη συνταγή σας.
* Ο κτηνοτρόφος δεν θα φάει: Βοδινό που έχει ανατραφεί με καλαμπόκι: Ο Joel Salatin είναι συνιδιοκτήτης των Polyface Farms, καθώς και συγγραφέας πολλών βιβλίων επί του θέματος της αειφόρου γεωργίας (σ.μτφ.: αρχές της αειφόρου γεωργίας). Το πρόβλημα: Μέσω της εξέλιξης των ειδών στη Φύση, τα βοοειδή αναπτύχθηκαν έτσι ώστε να τρέφονται με χορτάρια, όχι με σιτηρά. Στην εποχή μας όμως, οι κτηνοτρόφοι ταΐζουν τα ζώα τους με καλαμπόκι και σόγια, έτσι ώστε τα ζώα να κερδίζουν πιο γρήγορα βάρος, για να μπορούν να τα στείλουν πιο σύντομα προς σφαγή.
Ωστόσο, περισσότερα χρήματα για τους κτηνοτρόφους (και χαμηλότερες τιμές στα καταστήματα), σημαίνει δυστυχώς πολύ λιγότερη θρεπτική αξία για εμάς.
Γενικά το κρέας έχει ελάχιστη αξία διατροφική για τον άνθρωπο, καθόλου έως ελάχιστη, άρα μπορεί αν αποφεύγεται η να καταναλώνετε ελάχιστα και με επίγνωση
Σε μια πρόσφατη αναλυτική έρευνα που συντονίστηκε από τον Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) και με ερευνητές του Clemson University, βρέθηκε ότι, σε σύγκριση με βοδινό που έχει εκτραφεί με καλαμπόκι, το κρέας από βοοειδή που έχουν εκτραφεί με χορτάρι, είναι πλουσιότερο σε βήτα-καροτίνη, βιταμίνη Ε, ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA), ασβέστιο, μαγνήσιο και κάλιο, ενώ ταυτόχρονα έχει λιγότερο από τα φλεγμονώδη ω-6 λιπαρά οξέα και επίσης έχει χαμηλότερα επίπεδα σε κορεσμένα λίπη, τα οποία έχουν συνδεθεί με καρδιακές παθήσεις. «Οφείλουμε να σεβαστούμε το γεγονός ότι οι αγελάδες είναι φυτοφάγα ζώα, και αυτό δεν σημαίνει να τα ταΐζουμε με καλαμπόκι και κοπριά από κοτόπουλο», λέει ο Salatin.
Η λύση: Αγοράστε βοδινό που έχει εκτραφεί με χορτάρι, το οποίο μπορείτε να βρείτε σε εξειδικευμένα κρεοπωλεία, και συνεταιρισμούς αγροτών. Συνήθως έχει ειδική ένδειξη, καθώς είναι λίγο ακριβότερο. Εάν δεν το βλέπετε εκεί, ζητήστε το από τον κρεοπώλη σας. Συμβουλή εξοικονόμησης: Τα κομμάτια με κόκκαλο είναι φτηνότερα, καθώς ο τελικός καταναλωτής χρεώνεται επιπλέον για να πάρει το κρέας ξεκοκαλισμένο. Επίσης, εάν έχετε πρόσβαση σε κάποιον κτηνοτρόφο, μπορείτε να αγοράσετε απευθείας από εκείνον.
* Ο τοξικολόγος δεν θα φάει: Popcorn στον φούρνο μικροκυμάτων: Η Olga Naidenko είναι υψηλόβαθμη ερευνήτρια στο Environmental Working Group. Το πρόβλημα: Οι χημικές ουσίες από τις οποίες αποτελείται η εσωτερική επένδυση της σακούλας (μεταξύ των οποίων είναι και το υπερφθορο-οκτανοϊκό οξύ – PFOA), ανήκουν σε μια κατηγορία χημικών στοιχείων τα οποία δύνανται να προκαλέσουν στειρότητα στον άνθρωπο, σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη από το UCLA. Επιπλέον, σε δοκιμές σε ζώα, αυτές οι χημικές ουσίες προκάλεσαν καρκίνο του ήπατος, των όρχεων και του παγκρέατος.
Οι μελέτες δείχνουν ότι η ενέργεια των μικροκυμάτων κάνει τις ουσίες αυτές να εξατμίζονται από την εσωτερική συσκευασία – και να μεταναστεύουν μέσα στο ποπ κορν σας. «Μένουν στο σώμα σας για χρόνια και η συσσώρευση είναι αθροιστική», λέει η Naidenko και αυτός είναι ο λόγος που οι ερευνητές ανησυχούν, ότι τα επίπεδα στον άνθρωπο θα μπορούσαν να αυξάνονται σταδιακά και να προσεγγίσουν τα αντίστοιχα εκείνα, πέρα από τα οποία προκαλούνται καρκίνοι στα πειραματόζωα.
Η DuPont και άλλες κατασκευάστριες εταιρείες στις ΗΠΑ, έχουν υποσχεθεί να καταργήσουν σταδιακά τη χρήση του PFOA έως το 2015, ανταποκρινόμενες σε ένα σχέδιο εθελοντικής συμμετοχής της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (US Environmental Protection Agency), αλλά εκατομμύρια σακούλες των ποπ κορν θα έχουν πωληθεί μέχρι τότε.
Η λύση: Φτιάξτε το ποπ κορν σας με τον παραδοσιακό τρόπο: σε μια κατσαρόλα. Για γεύση, μπορείτε να προσθέσετε πραγματικό βούτυρο ή αποξηραμένα αρτύματα. Συμβουλή εξοικονόμησης: Το να φτιάχνετε το δικό σας ποπ κορν, έρχεται σχεδόν τσάμπα!
* Ο διευθυντής αγροκτήματος δεν θα φάει: Συμβατικές (μη βιολογικές) πατάτες, καρότα, κρεμμύδια: Ο Jeffrey Moyer είναι ο Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Τυποποίησης Βιολογικών Προϊόντων των ΗΠΑ (National Organic Standards Board). Το πρόβλημα: Τα ριζωματώδη ή βολβοειδή λαχανικά (αυτά που ο καρπός τους γίνεται κάτω από το χώμα) απορροφούν ζιζανιοκτόνα, εντομοκτόνα και μυκητοκτόνα, τα οποία, μετά τον ψεκασμό του φυτού, πάντα καταλήγουν στο χώμα. Ειδικά οι πατάτες (το δημοφιλέστερο λαχανικό) ψεκάζονται με μυκητοκτόνα κατά την ανάπτυξή τους και, στη συνέχεια, με ζιζανιοκτόνα πριν τη συγκομιδή.
Αφού τις βγάλουν από το χώμα, οι πατάτες ψεκάζονται πάλι, με ειδικά χημικά, για να μη βλαστήσουν. «Δοκιμάστε αυτό το πείραμα: Αγοράστε μια συμβατική πατάτα από ένα οπωροπωλείο, φυτέψτε την και προσπαθήστε να την κάνετε να βγάλει βλαστούς. Δεν θα το καταφέρετε», λέει ο Moyer, ο οποίος είναι επίσης Διευθυντής Αγροκτήματος για το Rodale Institute (το οποίο ανήκει στην Rodale Inc. την εταιρεία που εκδίδει το Prevention).
«Έχω μιλήσει με παραγωγούς πατάτας και αυτό που μου λένε, κατάμουτρα, είναι ότι, οι ίδιοι, δεν θα έτρωγαν ποτέ τις πατάτες που πουλάνε. Πάντα έχουν ξεχωριστά παρτέρια, στα οποία καλλιεργούν πατάτες για δική τους κατανάλωση, χωρίς όλα αυτά τα χημικά». (σκεφτείτε ότι τα παραπάνω δεν αφορούν μόνο τις πατάτες που τρώμε στο σπίτι, αλλά και στα εστιατόρια, ταβέρνες, fast food, κτλ)
Η λύση: Να αγοράζετε πατάτες βιολογικής καλλιέργειας. Το εξωτερικό πλύσιμο δεν έχει κανένα αποτέλεσμα, καθώς όλα αυτά τα χημικά απορροφώνται εσωτερικά, στην ψίχα της πατάτας. Συμβουλή εξοικονόμησης: Οι βιολογικές πατάτες είναι σχετικά φτηνές και λίγο μόνο ακριβότερες από τις συμβατικές.
* Ο εμπειρογνώμονας αλιείας δεν θα φάει: Σολομό ιχθυοτροφείου: Ο Δρ David Carpenter, διευθυντής του Ινστιτούτου για την Υγεία και το Περιβάλλον στο Πανεπιστήμιο στο Albany, δημοσίευσε μια σημαντική μελέτη στο περιοδικό Science, σχετικά με τη μόλυνση στα ψάρια. Το πρόβλημα: Δεν είναι η φυσική κατάσταση του σολομού, να στριμώχνεται μέσα σε σιλό και να τρέφεται με σόγια, με απόβλητα πτηνοτροφείων και υδρολυμμένα φτερά κοτόπουλου. Ως αποτέλεσμα, η σάρκα του σολομού είναι φτωχότερη σε βιταμίνη D και περιέχει μεγαλύτερες ποσότητες από μολυσματικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων καρκινογόνων ουσιών PCBs, βρωμιούχων επιβραδυντικών φλόγας και φυτοφαρμάκων, όπως η διοξίνη και το DDT.
Σύμφωνα με τον Carpenter, τα πιο μολυσμένα ψάρια προέρχονται από τη Βόρεια Ευρώπη. «Για να καταναλώνετε τέτοιο είδος σολομού και ταυτόχρονα να μην αυξήσετε τον κίνδυνο καρκίνου, θα έπρεπε να τρώτε ένα δείπνο τέτοιου σολομού κάθε 5 μήνες», λέει ο Carpenter, του οποίου η μελέτη του 2004 για τη μόλυνση των ψαριών είχε λάβει μεγάλης έκτασης δημοσιότητα από τα μέσα ενημέρωσης, «…τόσο άσχημη είναι η κατάσταση».
Προκαταρκτικές επιστημονικές μελέτες έχουν συνδέσει επίσης το DDT με τον διαβήτη και την παχυσαρκία, αλλά μερικοί διατροφολόγοι πιστεύουν ότι τα οφέλη των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων αντισταθμίζουν τους κινδύνους.
Υπάρχει επίσης ανησυχία για τις μεγάλες ποσότητες αντιβιοτικών και φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται στην εκτροφή αυτών των ψαριών.
Όταν τρώτε σολομό ιχθυοτροφείου, παίρνετε μια καλή δόση από αυτά τα φυτοφάρμακα και τα αντιβιοτικά. Η λύση: Προτιμήστε άγριο σολομό Αλάσκας. Αν στη συσκευασία γράφει «Ατλαντικού», τότε οπωσδήποτε είναι ιχθυοτροφείου. Δεν έχουν απομείνει εμπορικά αλιεύματα άγριου σολωμού στον Ατλαντικό. Συμβουλή εξοικονόμησης: Ο άγριος σολωμός Αλάσκας, σε κονσέρβα, είναι σχετικά οικονομικότερος.
* Ο ερευνητής του καρκίνου, δεν θα πιει: Γάλα που παράγεται με τεχνητές ορμόνες: Ο Rick North είναι ο συντονιστής της δράσης «Εκστρατεία για την Ασφάλεια των Τροφίμων», της οργάνωσης «Γιατροί του Όρεγκον για την Κοινωνική Ευθύνη» και πρώην Δ/νων Σύμβουλος του παραρτήματος της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας (American Cancer Society), στο Όρεγκον.
Το πρόβλημα: Οι γαλακτοπαραγωγοί χορηγούν στις αγελάδες τους τεχνητή αυξητική ορμόνη των βοοειδών (rBGH ή rBST, όπως είναι επίσης γνωστή), προκειμένου να αυξήσουν την παραγωγή γάλακτος.
Ωστόσο, έχει βρεθεί ότι η rBGH αυξάνει επίσης λοιμώξεις του μαστού στις αγελάδες, προκαλώντας ακόμα και την εμφάνιση πύον στο γάλα. Οδηγεί επίσης στην εμφάνιση, στο γάλα, υψηλών επιπέδων μιας ορμόνης που ονομάζεται «ινσουλίνη αυξητικού παράγοντα» (Insulin-like Growth Factor ή IGF-1). Στους ανθρώπους, αντίστοιχα, τα υψηλά επίπεδα του IGF-1 μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση καρκίνου του μαστού, του προστάτη και του παχέος εντέρου.
«Όταν η κυβέρνηση ( στις ΗΠΑ ενέκρινε την rBGH, θεωρήθηκε ότι η IGF-1 στο γάλα θα εξουδετερώνονταν μέσα στο ανθρώπινο πεπτικό σύστημα», λέει ο North. Όπως αποδείχτηκε όμως, η καζεΐνη στο γάλα προστατεύει το μεγαλύτερο μέρος της IGF-1, σύμφωνα με πολλές ανεξάρτητες μελέτες. «Δεν είναι 100% αποδεδειγμένο ότι υπάρχει αύξηση κρουσμάτων καρκίνου στους ανθρώπους, από αυτό», παραδέχεται North. «Ωστόσο, η ορμόνη αυτή έχει απαγορευτεί στις περισσότερες βιομηχανικές χώρες». ( η rBGH είναι απαγορευμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση)
Η λύση: Μελετήστε τις ετικέτες και βεβαιωθείτε ότι γράφουν «rBGH-free», «rBST-free», «χωρίς τεχνητές ορμόνες» ή «βιολογικό γάλα». Οι ετικέτες αυτές δηλώνουν προϊόν χωρίς rBGH. Συμβουλή εξοικονόμησης: ( δεν χρειάζεται, ήδη στην Ελλάδα απαγορεύεται η χρήση αυτής της ορμόνης στην παραγωγή γάλακτος και πιείτε γάλα από καρπούς ή ρύζι).
* Ο εμπειρογνώμονας βιολογικών τροφίμων, δεν θα φάει ποτέ: Συμβατικά (μη βιολογικά) μήλα: Ο Mark Kastel, πρώην εκτελεστικό στέλεχος της αγροτικής βιομηχανίας, είναι συν-διευθυντής στο Cornucopia Institute, έναν οργανισμό που αντικείμενό του έχει την έρευνα και διαμόρφωση της αγροτικής πολιτικής και ο οποίος προωθεί την ιδέα των βιολογικών προϊόντων.
Το πρόβλημα: Εάν υπήρχε διαγωνισμός για τα «περισσότερο ποτισμένα με ζιζανιοκτόνα» φθινοπωρινά φρούτα, ο νικητής θα ήταν τα μήλα. Αναρωτιέστε ποιος είναι ο λόγος; Τα μήλα μπολιάζονται μεμονωμένα (κατάγονται από ένα δέντρο), έτσι ώστε κάθε ποικιλία να διατηρεί την ξεχωριστή γεύση της. Ως εκ τούτου, τα μήλα δεν αναπτύσσουν ανθεκτικότητα στα παράσιτα και γι’ αυτό χρειάζεται να ψεκάζονται συχνά. Η βιομηχανία υποστηρίζει ότι τα κατάλοιπα αυτά δεν είναι επιβλαβή.
Αλλά ο Kastel ανταπαντά ότι είναι κοινή λογική να προσπαθεί κανείς να περιορίζει την έκθεσή του στα χημικά αυτά, περιορίζοντας τα πιο ραντισμένα φρούτα, τα οποία είναι τα μήλα. «Οι εργάτες στα αγροκτήματα εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά εμφάνισης πολλών μορφών καρκίνου», λέει. Και, επιπλέον, ολοένα και περισσότερες μελέτες έχουν αρχίσει να συνδέουν την υψηλή επιβάρυνση του σώματος με φυτοφάρμακα (ανεξαρτήτως πηγής προέλευσης) με τη Νόσο του Πάρκινσον.
Η λύση: Αγοράστε βιολογικά μήλα. Συμβουλή εξοικονόμησης: Εάν δεν έχετε την οικονομική δυνατότητα να αγοράσετε βιολογικά, φροντίστε να πλένετε καλά και να ξεφλουδίζετε τα συμβατικά μήλα. Ωστόσο, ο Kastel προσωπικά αρνείται να συμβιβαστεί. «Θα προτιμούσα να συμβιβαστώ, περιορίζοντας άλλα πράγματα, όπως τις αγορές διάφορων ακριβών ηλεκτρονικών gadget», λέει. «Κάνοντας κάνα δύο τέτοιους μικρούς συμβιβασμούς, εξοικονομούν στην οικογένειά μου μια βιολογική και υγιεινή διατροφή».
Διασκευή και ελεύθερη απόδοση στα Ελληνικά, άρθρο περί διατροφής, που παρουσιάστηκε στοFox News
http://www.inews.gr/