Οι βασικές λειτουργίες των πρωτεϊνών είναι η αποκατάσταση της φθοράς των ιστών από τον καταβολισμό του οργανισμού, η δόμηση νέου ιστού και η προσφορά ενέργειας. Επίσης συμβάλλουν στην σύσταση ορμονών και ενζύμων, στην διατήρηση της φυσιολογικής οσμωτικής πίεσης, στην μεταφορά διαφόρων ουσιών καθώς και στην άμυνα του οργανισμού. Χρόνια έλλειψη πρωτεϊνών, επιφέρει βαθμιαία υποβάθμιση των ζωτικών λειτουργιών του οργανισμού, καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος, καθυστέρηση επούλωσης πληγών και απώλεια μυϊκής μάζας. Η επίδραση φαίνεται στα μαλλιά, στα νύχια και στο δέρμα.
Είναι απαραίτητο να υπάρχουν πρωτεΐνες σε κάθε κύριο ή ενδιάμεσο γεύμα (σνάκ). Ο λόγος είναι ότι αυτές συμβάλλουν στη διατήρηση της χαμηλής έκκρισης ινσουλίνης και στην αύξηση των καύσεων του σώματος.
Η ποσότητα της πρωτεΐνης που χρειάζεται ο οργανισμός για να μην υπάρχει απώλεια της μυϊκής μάζας, είναι 0,8 με 1,2 gr καθαρής πρωτεΐνης ημερησίως για κάθε κιλό σωματικού βάρους όσον αφορά τα άτομα με μέτρια δραστηριότητα. Σε ανθρώπους που αθλούνται εντατικά, χρειάζεται ίσως η διπλάσια ποσότητα πρόσληψης πρωτεΐνης από αυτήν που αναφέρθηκε.
Οι υδατάνθρακες αποτελούν την βασικότερη πηγή ενέργειας του οργανισμού γι΄αυτό και το 50 – 55% της προσλαμβανόμενης ενέργειας θα πρέπει να προέρχεται από αυτούς. Με την μορφή της γλυκόζης αποτελούν το μοναδικό συστατικό που «τροφοδοτεί» τον εγκέφαλο και το κεντρικό νευρικό σύστημα ενώ παράλληλα "γλυκόζη και άλλα σάκχαρα" συνιστούν βασικά δομικά στοιχεία σημαντικών μορίων όπως νουκλεϊκών οξέων, διαφόρων συνενζύμων και αμινοξέων.
Οι φυτικές ίνες (σύμπλοκα υδατανθράκων) έχουν ευεργετική δράση στον οργανισμό αφού συμβάλλουν στην θεραπευτική αντιμετώπιση του διαβήτη και της υπεργλυκαιμίας, στην μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα, στην δυσκοιλιότητα κ.α.
Η χαμηλή συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα καλείται υπογλυκαιμία και πυροδοτεί την ζήτηση του οργανισμού για ζάχαρη. Σημαντικότερες πηγές υδατανθράκων οι οποίες προκαλούν ομαλή αύξηση του γλυκαιμικού δείκτη, είναι τα όσπρια, τα φρούτα, τα λαχανικά (λάχανο, μπρόκολο, κολοκύθια, σπανάκι σπαράγγια κλπ), τα αβοκάντο, οι ντομάτες οι ξηροί καρποί κ.α.
Ενώ αντίθετα οι αμυλούχες τροφές εκτοξεύουν στα ύψη το γλυκαιμικό φορτίο του αίματος. Αμυλούχες τροφές όπως το άσπρο ψωμί, οι πατάτες, τα προϊόντα από άσπρο αλεύρι, το καλαμπόκι, οι βρασμένες ρίζες λαχανικών π.χ. καρότο, πατζάρια (αντίθετα ωμά αποτελούν ιδανική τροφή), δημητριακά επεξεργασμένα με ζάχαρη και οι χυμοί φρούτων (προτιμάτε ολόκληρα φρούτα). Αποτέλεσμα παραγωγή αυξημένων συγκεντρώσεων ινσουλίνης από το πάγκρεας έτσι ώστε να διατηρηθεί η συγκέντρωση της γλυκόζης στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα. Αυτή η διαδικασία συντελεί στη δημιουργία διαφόρων παθήσεων όπως διαβήτη τύπου 2, αυξημένη αρτηριακή υπέρταση , αύξηση της συγκέντρωσης τριγλυκεριδίων και ουρικού οξέως, διαταραχή έμμηνου ρύσης και αποθήκευση λίπους.
Ένα «κόλπο» για να διατηρούνται τα επίπεδα της ινσουλίνης σε ισορροπία είναι να καταναλώνονται πολλά, μικρά και με σωστό συνδυασμό γεύματα ημερησίως. Το ένα γεύμα ή σνάκ θα πρέπει να απέχει από το άλλο 3-4 ώρες χωρίς ενδιάμεσα τσιμπολογήματα.
Τελικά ο συνδυασμός πρωτεΐνης με υδατάνθρακα παχαίνει;
Οι υδατάνθρακες δεν παχαίνουν εάν καταναλώνονται στις προβλεπόμενες ποσότητες. Με την πρόσληψη υδατανθράκων δεν έρχεται γρήγορα το αίσθημα του κορεσμού με αποτέλεσμα να καταναλώνεται περισσότερη τροφή, κάτι που οδηγεί στην αποθήκευση λίπους. Σε συνδυασμό όμως με τροφές που περιέχουν πρωτεΐνες προσφέρετε ταχέως το αίσθημα της πληρότητας σε πολύ μικρότερη ποσότητα πρόσληψης τροφής. Συμπερασματικά το κάθε γεύμα θα πρέπει να περιέχει την εξής αναλογία θρεπτικών συστατικών:
20% πρωτεΐνες, 30% λιπαρά από τα οποία 10% κορεσμένα και 20% ακόρεστα, 50% σύνθετοι υδατάνθρακες.
Συνεπώς ο συνδυασμός πρωτεϊνών με υδατάνθρακες είναι ΧΡΥΣΟΣ!!