Μέσα στο κατακαλόκαιρο δηλαδή και, το τελευταίο πράγμα που θέλουμε είναι να κλεινόμαστε μέσα. Με λίγα λόγια δεν μας χωράει το σπίτι! Διότι όσο μεγαλώνει κι άλλο η ημέρα, αυξάνεται η ζέστη και αναζητούμε έτσι περισσότερες βόλτες, περιπάτους και γενικότερα δραστηριότητες εκτός σπιτιού.

Παράλληλα όμως, την περίοδο αυτή αρχίζουν και οι καύσωνες, οι οποίοι συχνά είναι έντονοι, ενοχλητικοί και πολλές φορές επιζήμιοι. Όλοι τούτη την εποχή επισημαίνουν τους κινδύνους που κρύβει η έκθεση στην υψηλή θερμοκρασία, ιδίως όταν κυκλοφορούμε έξω.

Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία λένε και, πέρα από τους γνωστές τακτικές και μέτρα ασφαλείας, καλό θα είναι να φροντίσουμε τους μηχανισμούς αντιμετώπισης της ακραίας ζέστης στο ίδιο μας το σώμα. Πώς; Μα με την αρχέγονη διαδικασία της θρέψης, δηλαδή της τροφής!

Καύσωνας και σώμα

Βλέπετε, το ανθρώπινο σώμα στον πυρήνα του δεν αντέχει θερμοκρασίες άνω των 42 βαθμών Κελσίου. Έτσι, όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος υπερβαίνει αυτούς, ο οργανισμός μας δεν μπορεί να προσαρμοστεί, άρα και να προστατευτεί.

Η ρήση του Ιπποκράτη ‘η διατροφή σου είναι το φάρμακό σου’, επιβεβαιώνεται και εδώ. Άλλωστε, πέρα από τις γνωστές μεθόδους προφύλαξης (σκιερά μέρη, καπέλο, λευκά ρούχα, αποφυγή άμεσης έκθεσης στον ήλιο κ.α) λίγοι γνωρίζουν πως η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην προφύλαξή μας από την υπερθερμία και τις επιπτώσεις της.

Η διατροφή παίζει ρόλο!

Τα σημαντικότερα σημεία στη διατροφή σας που θα πρέπει να προσέξετε είναι τα υγρά, η σύσταση, το μέγεθος και η συχνότητα των γευμάτων, το αλάτι, η ασφάλεια των τροφίμων και φυσικά οι ίδιες οι τροφές. Δεν είναι τυχαίο πως η δυσφορία και το αίσθημα κόπωσης κατά τις ιδιαίτερα ζεστές θερινές ημέρες γίνεται εντονότερο μετά από ένα φαγοπότι…

Υγρά

Επιβάλλεται πρώτη και κύρια αυξημένη πρόσληψη υγρών, σε σχέση με το χειμώνα. Και αυτό διότι με τον καύσωνα αυξάνεται πολύ η θερμοκρασία του σώματος και, προκειμένου ο οργανισμός μας να το ΄ψύξει΄ δαπανά ενέργεια αλλά και νερό (ιδρώτας).

Σκεφτείτε λοιπόν το νερό του σώματος ως το ΄ψυκτικό΄ του μέσο, όπως π.χ. για μια μηχανή ντίζελ. Αναλόγως, κάθε άνθρωπος έχει τις δικές του ανάγκες σε νερό για τη διατήρηση των σωστών επιπέδων υδάτωσης. Πιο συγκεκριμένα, οι ανάγκες μας σε υγρά ανέρχονται σε 1ml υγρών / 1 θερμίδα πρόσληψης συν τις απώλειες από τον ιδρώτα.

Οπότε μια πρόσληψη π.χ. 1 λίτρου υγρών το χειμώνα, το καλοκαίρι και ιδίως κατά τον καύσωνα δεν είναι αρκετή και θα αφυδατωθούμε. Ιδιαίτερη προσοχή και πιο πολλά υγρά χρειάζονται συνήθως τα παιδιά τα οποία είναι πολύ δραστήρια και ιδρώνουν συνεχώς, οι ηλικιωμένοι λόγω χαμηλών αποθεμάτων νερού αλλά και μειωμένης πρόσληψης αυτού, οι αθλητές για τους ευνόητους λόγους και τέλος τα άτομα που φέρουν περίσσεια βάρους μιας και ιδρώνουν πιο εύκολα και παράλληλα έχουν μικρότερες αποθήκες σωματικών υγρών.

Νερό

Προτεραιότητα δίνουμε στο καθαρό, άοσμο και άγευστο νερό, δροσερό έως παγωμένο. Μπορούμε μάλιστα να συμπληρώνουμε την πρόσληψη υγρών με παγωμένο τσάι και φυσικούς χυμούς, πάντα με μέτρο (το τσάι έχει καφεΐνη και οι χυμοί θερμίδες).

Επίσης αρκετές θερμίδες και αμφίβολο αποτέλεσμα στη δίψα έχουν τα αναψυκτικά, οπότε τα επιλέγουμε σπανιότερα. Τέλος, η περίσσεια αλκοόλ προκαλεί αυξημένη διούρηση οπότε πιθανότατα θα σας αφυδατώσει. Ακόμα και ένα ποτήρι οινοπνευματούχου ποτού (π.χ.

μπύρα) μπορεί να είναι προς στιγμήν δροσερό και απολαυστικό αλλά αν συνδυαστεί με φαγητό, τελικά μάλλον θα σας ζεστάνει λόγω των θερμίδων του…Διουρητική δράση έχει και ο καφές, άρα και εκεί χρειάζεται σύνεση στην κατανάλωση.

Τέλος, δοκιμάστε σαν σνακ, πρώτο πιάτο ή ελαφρύ γεύμα μια συνταγή κρύας σούπας λαχανικών. Θα έχετε πιάσει έτσι ‘με ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια’, αφού πέρα από δροσιά και ενυδάτωση, τα λαχανικά (και τα φρούτα) προσφέρουν απλόχερα πληθώρα συστατικών που βοηθούν σε αυτές τις συνθήκες, όπως θα δούμε παρακάτω.

Λαχανικά και φρούτα

Αποτελούν την ιδανικότερη επιλογή. Είναι πλούσια σε υγρασία (νερό), απαραίτητες βιταμίνες για την τόνωση και ενδυνάμωση του οργανισμού το καλοκαίρι (π.χ. Α, C, καροτένια κ.α.) και αναγκαίους για την υδατική ισορροπία ηλεκτρολύτες (π.χ. κάλιο, νάτριο, μαγνήσιο κ.α.). Οι τελευταίοι μάλιστα χρειάζονται συχνή αναπλήρωση στο σώμα μας, σε περιόδους καύσωνα. Έτσι, το καρπούζι (με μέτρο) ή το αγγούρι πέρα από νερό (95% περιεκτικότητα) και ιχνοστοιχεία θα μας δώσει λίγες θερμίδες ώστε να μην ζεσταθούμε με τη βρώση του, είναι εύπεπτο και περιέχει υδατάνθρακες (ήπια αύξηση γλυκόζης αίματος) ώστε να μας τονώσει και να μας ‘ξυπνήσει’ από το λήθαργο και την ατονία της υπερβολικής ζέστης.

Γεύματα

Επιλέξτε λοιπόν λαχανικά και φρούτα ως σνακ, ενδιάμεσο και επιδόρπιο και ταυτόχρονα δημιουργείστε πιάτα με συνταγές που στη βάση τους έχουν δροσερά φρούτα και λαχανικά. Έχει και τη χάρη της η σεζόν αυτή τόσα πολλά, δροσερά και γλυκά εδέσματα που μας προσφέρει…Χρησιμοποιείστε τα εποχιακά και αξιοποιείστε έτσι τα πολλά δώρα της φύσης και του καλοκαιριού, δηλαδή τις τομάτες, τα αγγουράκια, τις αγκινάρες, τα φασολάκια, τις πιπεριές, τις μπάμιες, τις μελιτζάνες, τα κολοκυθάκια και άλλα.

Διαλέξτε φρούτα όπως ροδάκινα, βερίκοκα, γιαρμάδες, πεπόνι, καρπούζι, κεράσια, σταφύλια και βύσσινα. Σε κάθε περίπτωση τα μεγάλα, λιπαρά και γενικότερα βαριά γεύματα και φαγητά θα σας φουσκώσουν, θα σας ζεστάνουν παραπάνω και τελικά θα σας επιφέρουν δυσφορία και λήθαργο…Αντ’ αυτού ακολουθήστε μια από τις βασικές αρχές της σωστής διατροφής, δηλαδή τα μικρά και συχνά γεύματα και σίγουρα θα βγείτε κερδισμένοι.

Αλάτι

Το αλάτι (χλωριούχο νάτριο) αυτήν την εποχή δεν θα πρέπει να αποκλείεται από το διαιτολόγιο μας, εκτός φυσικά αν οι συνθήκες (θέματα υγείας όπως υπέρταση, νεφρική ανεπάρκεια κ.α.) το απαιτούν. Διότι αυξάνοντας την πίεση το αλάτι διεγείρει και τη δίψα και μας οδηγεί στην πρόσληψη υγρών.

Επιπρόσθετα ο ιδρώτας περιέχει μικρές ποσότητες νατρίου οπότε αυτές θα πρέπει να αναπληρωθούν. Προσέχετε όμως: Δεν υπάρχει λόγος να το παρακάνετε! Το νάτριο ανευρίσκεται σε πολλά τρόφιμα, όπως κατεψυγμένα λαχανικά και κρέατα, κονσέρβες, παστά, καπνιστά, τυποποιημένα, αλλαντικά, σος και άλλα.

Προσλαμβάνουμε με λίγα λόγια ‘αλάτι’ χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, ως φυσική πηγή των παραπάνω τροφίμων.

Ασφάλεια

Η υψηλή θερμοκρασία είναι ικανή να αλλοιώσει γρηγορότερα τα τρόφιμα που αφήνουμε απροφύλακτα Έτσι κατά τη θερινή περίοδο φροντίζουμε να συντηρούνται και να ψύχονται σε κατάλληλη θερμοκρασία και να μη μένουν εκτεθειμένα πολύ ώρα στις περιβαλλοντικές συνθήκες.

Να θυμάστε ότι σε περιόδους καύσωνα αυξάνεται ο κίνδυνος της αλλοίωσης και πιθανότατα της τροφικής δηλητηρίασης.

Αντί επιλόγου

Είτε λοιπόν σας βρει ο καύσωνας στις παραλίες, είτε στο σπίτι είτε στο δρόμο, εξασφαλίστε ότι θα έχετε λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης από την αφόρητη ζέστη. Και τι καλύτερο από το να το κάνετε συνδυάζοντας τη δροσιά, την απόλαυση και την τόνωση με την προστασία που μπορεί να προσφέρει η διατροφή σας, δρώντας πάντα από μέσα προς τα έξω.

Να θυμάστε τα σοφά λόγια του Ιπποκράτη: ‘Είμαστε ότι τρώμε’…



www.iatronet.gr