To φυλλικό οξύ αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινής ανθρώπινης διατροφής, καθώς αποτελεί μέλος της οικογένειας του συμπλέγματος βιταμινών Β. Ερευνητές βρίσκονται σε ενδοιασμό σχετικά με το αν πρέπει να ενισχυθούν μερικά τρόφιμα με φυλλικό οξύ, ώστε να προσλαμβάνεται από τους ανθρώπους στα αποδεκτά επίπεδα.

Γιατί έχουμε ανάγκη το φυλλικό οξύ;

   Το φυλλικό οξύ είναι ένα θρεπτικό συστατικό πολύ σημαντικό για όλες της ηλικίες και κυρίως τις βρεφικές και αλλά και τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (ηλικίες ταχείας ανάπτυξης). Αυτό συμβαίνει διότι το φυλλικό απαιτείται για τη σύνθεση βασικών μονάδων ζωής, της λειτουργίας του DNA και του RNA αλλά και της διόρθωσης τους. Η χρησιμότητα του είναι μεγάλη καθώς βοηθά στην δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων και την αποφυγή της αναιμίας. Η ανεπάρκεια του στο αίμα αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικό, λόγω αύξησης του αμινοξέως της ομοκυστείνης που υπάρχει στο αίμα. Επομένως, εφόσον αποτρέπει βλάβες στο DNA πιθανόν να προλάμβάνει ορισμένες μορφές καρκίνου όπως φαίνεται από κάποια στοιχεία.

Πήγες Φυλλικού από τρόφιμα

   Διαιτητικές πηγές φυλλικού περιλαμβάνουν: σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όσπρια, φιστίκια και εντόσθια. Για να αποφευχθεί η ανεπάρκεια του καλό είναι η κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών ημερησίως (βλέπε www.5aday.com ). Για τους ενήλικες συστήνεται η κατανάλωση 200 mg ημερησίως.

Συμπληρώματα φυλλικού οξέως

   Το φυλλικό οξύ είναι μια απλή και εύκολα απορροφούμενη μορφή αλάτων και εστέρων, που παράγεται από τον άνθρωπο. Στις αρχές της δεκαετίας του 90' υπήρχαν ισχυρά στοιχεία πού έδειχναν ότι οι γυναίκες που έλαβαν συμπληρώματα φυλλικού οξέως κοντά στην περίοδο σύλληψης μείωναν στο μισό τον κίνδυνο να γεννήσουν μωρά με νευρικές δυσκολίες, όπως η δισχίδης ράχη. Προσπάθεια για ενθάρρυνση της λήψης φυλλικού οξέως έγινε σε ολόκληρη την Ευρώπη, σε γυναίκες που βρίσκονταν στην περίοδο της αναπαραγωγικής τους ηλικίας, ώστε να αυξηθεί η ποσότητα που λαμβάνεται μέσω τροφών και συμπληρωμάτων( 400 mg/ ημερησίως). Οι γυναίκες όμως έκαναν τις αλλαγές αυτές αφού μάθαιναν ότι είναι έγκυες, ενώ ήταν ήδη πολύ αργά, γεγονός που σημαίνει ότι οι επιτυχίες των προσπαθειών αυτών ήταν περιορισμένες.

Αύξηση του φυλλικού οξέως των τροφίμων

   Εξετάζονται από επιστήμονες τρόποι για την αύξηση πρόσληψης του φυλλικού οξέως, ενώ ενδιαφέρων παρουσιάζει η ομάδα Folate FuncHealth, η οποία προτάσσει την αύξηση πρόσληψης φυλλικού από τα τρόφιμα. Τα ευρήματά τους:

1. Να χρησιμοποιείται σε προϊόντα ζύμωσης μαγιά πλούσια σε φυλλικό οξύ (ψωμί, μπύρα).
2. Η αύξηση του φυλλικού οξέως μπορεί να αυξηθεί κατά 20 φορές, αν γίνει σωστή επιλογή αρχικής καλλιέργειας. Για παράδειγμα χρησιμοποίηση βακτηρίων γαλακτικού οξέως σε προϊόντα ζύμωσης όπως το τυρί και το γιαούρτι.
3. Ήπιες μορφές επεξεργασίας σε τρόφιμα όπως σούπες και χυμούς, ώστε να έχουμε μικρότερες απώλειες σε φυλλικό οξύ.
4. Το φυλλικό οξύ βρίσκεται στο εξωτερικό τμήμα των δημητριακών, το οποίο χάνεται λόγω επεξεργασίας. Η χρήση τεχνικών άλεσης που να διαφυλλάσουν το εξωτερικό τους μέρος, θα μπορούσε να οδηγήσει σε τρόφιμα πλούσια σε περιεκτικότητα φυλλικού οξέως.

Αθουσάκης Πέτρος
Τελειόφοιτος στο ΤΕΙ Διατροφής-Διαιτολογίας της Θεσσαλίας.

   Βιβλιογραφικές αναφορές:

1. UK Food Standards Agency atwww.eatwell.gov.uk/healthydiet/nutritionessentials/vitaminsandminerals
2. Strain JJ. Dowey L. et al (2004) B-vitamins, homocysteine metabolism and CVD. Proceedings of the Nutrition Society. 63; 597-603
3. Duthie SJ. Narayanan S.  et al (2004) Folate, DNA stability and colo-rectal neoplasia. Proceedings of the Nutrition Society. 63; 571-578
4. MRC Vitamin Study Research Group (1991) Prevention of neural tube defects; results of the Medical Research Council Vitamin Study. The Lancet 338; 131-137
5.  FolateFuncHealth and EU funded pan EU project. For details visitwww.ifr.ac.uk/Folate
6. Jägerstad M. Piironen V. et al (2005) Increasing natural food folates through bioprocessing and biotechnology. Trends in Food Science and Technology 16: 298-306
7. Eufic. Ό,τι πρέπει να ξέρετε για το φυλλικό οξύ. Food today 01/2006. Web: http://www.eufic.org/