Πάντα τέτοια εποχή είναι δύσκολο να αντικρίσεις μια οικιακή συσκευή στα μάτια (ή την οθόνη αν θέλετε): τη ζυγαριά. Η εμπειρία έχει δείξει πως ο μέσος Έλληνας τείνει να βάζει κατά μέσο όρο τρία κιλά κατά τη διάρκεια των γιορτών και όταν αυτές είναι τα Χριστούγεννα, τότε ίσως πρέπει να πετάξουμε τις ζυγαριές στα σκουπίδια για να αποφύγουμε την ταραχή.

Από την άλλη, κάθε αντικείμενο θέλει τον ειδικό του δεν λένε; Και η επιστήμη της διατροφής έχει πολλούς άσσους στο μανίκι της για να μπορέσει κάποιος να απαλλαγεί από τα παραπάνω κιλά. Δίαιτες με βασιλικά στέμματα, διατροφικά σχήματα που έχουν κάτι από παράνοια στις οδηγίες τους ή ατελείωτα συμπληρώματα και χάπια που υπόσχονται τον παράδεισο του αδύνατου σώματος δεν ανήκουν σε αυτά τα... ατού της διαιτολογικής επιστήμης. Ο δρόμος για το αδύνατο σώμα ίσως είναι πιο μακρύς από όσο επιθυμεί κανείς, μπορεί όμως να είναι και πολύ πιο απλός από όσο φαντάζεται!!


1. Η "καλύτερη δίαιτα" απλά δεν υπάρχει


Οι επιστήμονες το λένε ξεκάθαρα. Μην αναζητάτε την ιδανική, απόλυτη δίαιτα. Πολύ απλά δεν υπάρχει... Όλες οι δίαιτες – χαμηλές σε λιπαρά, χαμηλές σε υδατάνθρακες, Ατκινς κτλ – έχουν τα ίδια μέτρια αποτελέσματα στο τέλος της ημέρας. Ή για να ακριβολογούμε στο τέλος του χρόνου. Όποιο τρόπο και να ακολουθήσει, ένας άνθρωπος θα χάσει από 2 έως 4 κιλά περίπου το χρόνο και μάλιστα θα καταλήξει να πάρει πίσω κάποια από αυτά.


Όχι το συμπέρασμα δεν είναι πως δεν υπάρχει καμιά ελπίδα για κάποιον που θέλει να αδυνατίσει. Απλά, δεν υφίσταται καμιά πατέντα που να λειτουργεί για όλους τους ανθρώπους συνολικά και με τα ίδια αποτελέσματα. Ως εκ τούτου, οι ειδικοί της διατροφής εστιάζουν την προσοχή τους στο κατά πόσο κάθε άτομο ξεχωριστά – ανάλογα με την προσωπικότητά του, τις προτιμήσεις, την γενετική του προδιάθεση – ανταποκρίνεται σε αλλαγές του τρόπου ζωής του. Το μέλλον λοιπόν του αδυνατίσματος κρύβεται πίσω από εξατομικευμένες επιλογές διατροφής και όχι σε μενού και προτάσεις "one-size" για όλους.


Μπορεί στην πρώτη σκέψη αυτό να ακούγεται απογοητευτικό. Όλοι θα θέλαμε μια συνταγή, κάτι σαν επτασφράγιστο μυστικό, που θα βοηθούσε να χάσουμε κιλά με τον ίδιο τρόπο. Από την άλλη, αντί να καταπιέζει κανείς τις επιθυμίες και τις συνήθειές του, ακολουθώντας παράλογες ή μη εφαρμόσιμες μεθόδους, μπορεί πολύ απλά να μειώσει τις θερμίδες που προσλαμβάνει καθημερινά με τρόπο που να μην του γίνεται μαρτύριο και να επικεντρώσει σε πιο υγιεινές επιλογές.


Η δρ. Άρια Σάρμα σημειώνει για παράδειγμα πως το πιο σημαντικό είναι να τρώει κανείς συστηματικά. "Αν λιμοκτονείς, τότε δεν θα πάρεις και τις σωστές αποφάσεις". Αυτό που εκείνη προτείνει είναι πολλά φρούτα και λαχανικά και λιγότερα τρόφιμε "κενών θερμίδων" όπως ποτά με ζάχαρη και επεξεργασμένα σνακ.


Μια ακόμη πιο πρακτική μέθοδος είναι αυτή που προτείνει ο Ματ Φίτζεραλντ, συγγραφέας του βιβλίου "Συνήθειες Διατροφής". Έχει φτιάξει μια λίστα με είδη τροφών, ιεραρχώντας τες από τις πιο υγιεινές στις λιγότερο.

• Λαχανικά

• Φρούτα

• Ξηροί καρποί, σπόροι και έλαια

• Καλής ποιότητας κρέας και θαλασσινά

• Προϊόντα ολικής άλεσης

• Γαλακτοκομικά

• Επεξεργασμένα σιτηρά

• Χαμηλής ποιότητας κρεατικά και θαλασσινά

• Γλυκά

• Τηγανητά

Βάζοντας στόχο να καταναλώνει περισσότερα από την κορυφή της λίστας και λιγότερα από το τέλος, μπαίνει η βασική παράμετρος για να αλλάξεις συνήθεις και να χάσεις κιλά. Από την άλλη, μπορείς πολύ απλά να γεμίζεις κάθε φορά το μισό πιάτο σου με λαχανικά και φρούτα και στο άλλο μισό να βάζεις πρωτεΐνες (κρέατα) και σιτηρά.


2. Χάνουν κιλά, εκείνοι που μπορούν να αναγνωρίσουν τι τρώνε και σε πόση ποσότητα


Οι περισσότερες έρευνες για το αδυνάτισμα, μελετούν ανθρώπους που έχουν παραπάνω κιλά και προσπαθούν να χάσουν βάρος. Η έρευνα όμως του Εθνικού Κέντρου Ελέγχου Βάρους της Αμερικής παρακολούθησε τις συνήθειες ατόμων που είχαν ήδη χάσει το λιγότερο 15 κιλά και κατάφεραν να μην τα πάρουν πίσω για ένα χρόνο. Ποιο είναι το "μυστικό" τους;


Όλοι οι ερωτηθέντες είχαν κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Ζυγίζονται τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα. Γυμνάζονται συστηματικά με τους περισσότερους να επιλέγουν το περπάτημα. Μειώνουν τς θερμίδες στο φαγητό τους, μένοντας μακριά από παχυντικά-λιπαρά τρόφιμα και ελέγχουν το μέγεθος της μερίδας τους. Επίσης, τρώνε πρωινό. Και παρά το γεγονός πως για να πετύχουν όλα τα παραπάνω μπορεί να ακολουθούν πολύ διαφορετικούς τρόπους, πάντα μετράνε θερμίδες.


Το οποίο μας οδηγεί σε ένα ακόμη σημαντικό εύρημα. Πριν ακόμη ξεκινήσει κανείς δίαιτα, πρέπει να οργανώσει ένα ημερολόγιο διατροφής. Ο δρ. Γιόνι Φρίντχοφ θεωρεί πως είναι το πιο σημαντικό για να ξεκινήσει κανείς την προσπάθεια. Ένα ημερολόγιο διατροφής πριν αλλάξεις συνήθειες, δείχνει σε ποιο σημείο βρισκόμαστε, που υπάρχει το λάθος και τι θα μπορούσαμε να "κόψουμε". Όσο προχωρά η προσπάθεια με ένα ημερολόγιο διατροφής μπορεί κανείς να παραμείνει προσηλωμένος στο στόχο του. Μην ξεχνάτε πως τα γραπτά μένουν και άρα μπορούν πάντα να γίνουν πολύτιμος σύμβουλος σε δύσκολες... στιγμές!


3. Εκείνοι που αδυνατίζουν μπορούν να βάλουν όρια και να διατηρήσουν ισχυρή θέληση


Ας παραμείνουμε όμως σε εκείνους που έχουν πετύχει στο αδυνάτισμα για να δούμε ένα ακόμη, ποιοτικό αυτή τη φορά χαρακτηριστικό. Μια ομάδα τέτοιων ανθρώπων έχουν επιμονή και θέληση: συνεχίζουν να ζυγίζονται, να ελέγχουν τις θερμίδες και να περιορίζουν τη διατροφή τους για μεγάλο χρονικό διάστημα αφού χάσουν το επιθυμητό βάρος.


Όπως αναφέρει ο δρ. Μάθιου Ζίλμαν, διευθυντής του προγράμματος κατά της παχυσαρκίας στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, εκείνο που ρωτά πάντα τους ανθρώπους είναι οι προθέσεις τους σε σχέσει με το αδυνάτισμα. "Θα ρωτήσω κάποιον ποιοι είναι οι στόχοι του, πως βλέπει τον εαυτό του να τους πετυχαίνει και τι θα μπορούσε να αλλάξει για να το κάνει αυτό.


Τέλος, τον ρωτάω πόσο σίγουρος είναι πως θα κάνει αυτές τις αλλαγές". Γιατί εκείνο που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι αν τελικά κάποιος θέλει στ' αλήθεια να χάσει κιλά. Πολλές φορές νομίζουμε πως πρέπει να αδυνατίσουμε, όμως όταν αντικρίζουμε τις θυσίες που απαιτεί κάτι τέτοιο, αντιλαμβανόμαστε πως δεν είμαστε έτοιμοι.


Τι πρέπει λοιπόν να αναρωτηθεί κάποιος που θέλει να χάσει κιλά; Η Καναδή επιστήμονας δρ. Σάρμα σημειώνει: "Το πρώτο πράγμα που πρέπει να αναρωτηθείς είναι γιατί πάχυνες. Είναι γενετικό, είναι στρες; Έχει να κάνει με κάποια ασθένεια ή φαρμακευτική αγωγή;", ενώ πολύ σημαντικό ρόλο στην απόφαση παίζει και το βιοτικό επίπεδο, αλλά και η μόρφωση. Κι αν κάποιοι από τους παραπάνω παράγοντες είναι πιο δύσκολα εμπόδια για να τα υπερβεί κανείς, άλλοι μοιάζουν πιο εφικτοί και σε κάθε περίπτωση είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει κανείς όλες τις παραμέτρους πριν ξεκινήσει προσπάθεια να αλλάξει τρόπο ζωής.


4. Η αποτυχία οφείλεται συχνά σε... μεγάλες προσδοκίες


Μπορεί για πολλά πράγματα στη ζωή να είναι ωραίο να έχει κάνεις μεγαλόπνοα σχέδια, όμως αυτό δεν μπορεί να έχει εφαρμογή στη δίαιτα. Οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να χάσουν πολλά κιλά, σε σύντομο χρονικό διάστημα. Κι αυτό τους οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην απογοήτευση, όταν βλέπουν πως ο στόχος είναι αδύνατος.



Ένας γάμος, το καλοκαίρι που έρχεται ή κάποια άλλη αφορμή, δεν είναι ποτέ καλός σύμβουλος στην προσπάθεια κάποιου να αδυνατίσει. Χρειάστηκε πολλά χρόνια για να πάρει κανείς παραπάνω κιλά. Δεν θα μπορέσει να τα ξεφορτωθεί σε μια νύχτα. Και έτσι κανείς τρώει πολύ λίγο, το παρακάνει με τη γυμναστική. Πόσο όμως θα μπορέσει να παραμείνει πιστός σε μια εντελώς μη ρεαλιστική προσπάθεια; "Δεν χρειάζεται να είσαι άγιος! Πρέπει απλά να αμαρτάνεις με έξυπνο τρόπο" αναφέρει ο δρ. Λόρενς Τσέσκιν, διευθυντής του κέντρου αδυνατίσματος Τζον Χόπκινς.


Έπειτα είναι και το άλλο. Όσο πιο ανέφικτοι είναι οι στόχοι που βάζει κανείς, τόσο πιο πιθανή η αποτυχία. Και όλο αυτό οδηγεί σε απογοήτευση, που με τη σειρά της φέρνει τη χαμηλή αυτοπεποίθηση και κάνει την προσπάθεια μαρτύριο. Η μεγάλη αλλαγή; Να κάνει κανείς μικρές αλλαγές κάθε φορά, σκεπτόμενος μακροπρόθεσμα. Η υπομονή είναι αυτή που σύμφωνα με τους ειδικούς θα φέρει και αποτελέσματα.


5. Εκείνοι που αδυνατίζουν ξέρουν ακριβώς πόσες θερμίδες καταναλώνουν και πόσες καίνε


Ας υποθέσουμε όμως πως όλα είναι εντάξει με την αυτοπεποίθηση κάποιου. Μήπως αυτή είναι λίγο πιο αυξημένη από όσο χρειάζεται; Οι ειδικοί τονίζουν πως πολλές φορές όλοι μας έχουμε την τάση να υποεκτιμούμε τις θερμίδες που μας προσφέρει ένα γεύμα ή να υπερεκτιμούμε τις θερμίδες που καίμε με τη γυμναστική.


Χαρακτηριστικό είναι το "σύνδρομο της κάθαρσης" που πολύ απλά συμβαίνει κάθε φορά που με κάτι ιδιαίτερα παχυντικό, επιλέγουμε για συνοδευτικό ένα τρόφιμο ιδιαίτερα υγιεινό. Μια σαλάτα ας πούμε με την οποία συνοδεύει κανείς το σουβλάκι του. Κάνει τους ανθρώπους να πιστεύουν πως με κάποιο μαγικό τρόπο η σαλάτα μειώνει τις θερμίδες από το λιπαρό, παχυντικό γεύμα τους.


Έρευνα έδειξε λοιπόν πως τείνουμε να υπολογίζουμε πολύ λάθος τις θερμίδες που μας δίνει ένα τρόφιμο ή ακόμη και τη ζάχαρη που αυτό περιλαμβάνει. Ο δρ. Φρανκ Σακς, καθηγητής στο Χάρβαρντ εξηγεί πως οι άνθρωποι κρίνουν πολύ... λίγες τις θερμίδες όσων επιλέγουν.


Είχε έναν φίλο που παραπονιόταν για την αύξηση βάρους και όταν τον ρώτησε για τις διατροφικές του συνήθειες, παραδέχτηκε πως μόνο ο χυμός πορτοκάλι που έπινε καθημερινά, πρόσθετε στην ενέργεια που έπαιρνε 1000 θερμίδες την ημέρα.


Μετρήστε το φαγητό πριν το βάλετε στο πιάτο με φλιτζάνια ή χρησιμοποιήστε την παλάμη σας για να υπολογίσετε μια μερίδα στο εστιατόριο. Δεν χρειάζεται να γίνει κανείς εμμονικός. Με λίγη εξάσκηση θα είναι εύκολο να έχει κανείς πιο σαφή εικόνα για την ενέργεια που του προσφέρει κάθε τρόφιμο.


6. Πώς να φτιάξεις ένα πιο... διαιτητικό περιβάλλον


Ένα υγιές περιβάλλον δεν κάνει καλό μόνο στην ανατροφή των παιδιών, αλλά θα βοηθήσει καταλυτικά και στη... διατροφή των ενηλίκων. Οι ειδικοί τονίζουν πως το περιβάλλον μέσα στο οποίο κινείται κανείς είναι το κλειδί για να αλλάξουν οι διατροφικές συνήθειές του. Μια καλή λύση θα ήταν να ξεφορτωθεί κανείς όλα τα γλυκά και αλμυρά σνακ που γεμίζουν τα ντουλάπια του και στα οποία θα προστρέξει με την παραμικρή αφορμή.


Άλλες έξυπνες ιδέες είναι πάντα να πηγαίνει κανείς σε ένα τραπέζι έχοντας φάει ελαφρά προηγουμένως. Μια μικρή ποσότητα φαγητού πριν καθίσει κανείς στο τραπέζι μπορεί να βοηθήσει σημαντικά να μην το παρακάνουμε.


Σύμφωνα με τον δρ. Γουόσνικ μάλιστα, μικρές αλλαγές στον τρόπο που τρώει κανείς μπορούν να φέρουν σημαντικά αποτελέσματα. Σέρβιρε το φαγητό σου από την κουζίνα και μην φέρνεις το σκεύος στο τραπέζι. Μείωσε το μέγεθος του πιάτου – μια τεχνική που αποδεδειγμένα μειώνει 60 θερμίδες από κάθε σου γεύμα – ή ξεκίνα από τη σαλάτα σε ένα μπουφέ (έρευνες δείχνουν πως είναι τρεις φορές πιο πιθανό να καταναλώσει κανείς το φαγητό που είδε πρώτο, από εκείνο που αντίκρισε πέμπτο στη σειρά με τον... μπουφέ.


7. Η γυμναστική δεν βοηθά (καθόλου όμως!)


Ε, μην παρεξηγηθούμε! Η εξάσκηση έχει τόσο σημαντικά οφέλη για τον άνθρωπο που είναι ένα από τα σημεία κλειδί για όμορφο σώμα που σφύζει από υγεία. Όμως, όχι παράλληλα με την προσπάθεια αδυνατίσματος. Τι συμβαίνει; Όταν κάποιος γυμνάζεται, πιστεύει πως μπορεί να καταναλώσει λίιιγο περισσότερο φαγητό, αφού θα το κάψει με την εξάσκηση. "Τρέχουν και μετά τρώνε ένα μάφιν γεμάτο θερμίδες και στην ουσία εξουδετερώνουν τα οφέλη του τρεξίματος. Έτσι δεν πρόκειται να χάσουν κιλά" αναφέρει ο Τιμ Κόλφιλντ, συγγραφέας του βιβλίου "Θεραπεία για τα πάντα".


Καλό είναι λοιπόν να δοκιμάσει κανείς να αλλάξει τις διατροφικές του συνήθειες αρχικά και αφού χάσει το βάρος που επιθυμεί να ξεκινήσει γυμναστική ώστε να διατηρήσει το νέο του βάρος.


8. Χάπια, συμπληρώματα και άλλα... προϊόντα αδυνατίσματος


Ναι, είναι προκλητικό να μπορεί ένα απλό χαπάκι να κάνει το σώμα να καίει θερμίδες σαν καλοκουρδισμένη μηχανή. Θα ήταν καταπληκτικό μια απλή κάψουλα να μπορούσε να λιώνει το λίπος σαν τον ήλιο το χιόνι. Όμως, αυτό δεν συμβαίνει. Ο δρ. Ντόναλντ Χένσραντ, υπεύθυνου των διαιτολογικών οδηγιών του Αμερικανικού Καρδιολογικού Οργανισμού εξηγεί: "Δεν έχουν και τόσο σημαντικά οφέλη, ενώ ενέχουν πολλούς κινδύνους".


Όσο για τα διάφορα σκευάσματα που αυτοδιαφημίζονται ως μεγάλοι επιταχυντές του μεταβολισμού, μάλλον πρόκειται για διαφημιστικό κόλπο. Υπάρχουν τροφές και σκευάσματα που επιταχύνουν ίσως το μεταβολισμό, όχι όμως σε τέτοιο βαθμό ώστε να μπορεί κανείς να χάσει κιλά με αυτό τον τρόπο. Για να γίνει πιο αντιληπτό το παραπλανητικό της υπόθεσης, τόσο ένας αδύνατος, όσο και ένα παχύσαρκος άνδρας χωρίς άλλα προβλήματα υγείας έχουν τον ίδιο ακριβώς μεταβολικό ρυθμό. Άρα; Άρα καίνε τις ίδιες θερμίδες σαν οργανισμοί.


Εκείνο που διαφέρει – εκτός φυσικά από τις ποσότητες φαγητό που καταναλώνει κανείς – είναι πως συνήθως οι παχύσαρκοι είναι όρθιοι, σε κίνηση 2 με 2 1/2 ώρες λιγότερες από τους αδύνατους.


Οπότε αντί να προσπαθεί κανείς να επιταχύνει το μεταβολισμό του, σαν άλλος επιστήμονας που παλεύει να τρέξει το... ηλεκτρόνιο στο CERN, μπορεί πολύ απλά να ελέγξει τις θερμίδες που καταναλώνει με το φαγητό και να κάψει μερικές περισσότερες τελείως ανέξοδα. Πώς; Απλά περπατώντας.


9. Μην κολλάς στα τελευταία 4-5 κιλά


Υπάρχουν κι εκείνοι οι άνθρωποι που ενώ καταφέρνουν να αλλάξουν τρόπο ζωής και να χάσουν κιλά, χωρίς να... ξεκινούν συνέχεια δίαιτα από Δευτέρα, επιμένουν να προσπαθούν να χάσουν τα τελευταία κιλά που δεν λένε να πέσουν. Λάθος! "Αν τα τελευταία κιλά δεν χάνονται τόσο εύκολα όσο τα προηγούμενα, τότε αυτό υποδηλώνει πως θα επανέλθουν" προειδοποιεί ο δρ. Φρίντχοφ. "Αν πρέπει να προσπαθήσεις πιο σκληρά για να χάσεις αυτά τα κιλά, τότε θα τα ξαναπάρεις".


Αν κάποιος έχει χάσει αρκετά κιλά, δεν χρειάζεται να τιμωρεί τον εαυτό του επιμένοντας να χάσει περισσότερα. Χάνοντας 5% του αρχικού σου βάρους είναι από μόνο του ένα αξιοθαύμαστο επίτευγμα για την υγεία σου.


Πηγή: www.news247.gr/